Atv-dagen: voordelen, nadelen en werking

Atv-dagen of arbeidstijdverkorting is een voordeel dat een werkgever aan een werknemer kan aanbieden. Dit voordeel maakt het voor medewerkers mogelijk om extra vrije dagen op te bouwen op basis van het aantal gewerkte uren. Een werknemer kan op die manier uren sparen en deze later samen opnemen als vrije atv-dag. 

⚠️ Houd er rekening mee dat atv-dagen in Nederland niet wettelijk zijn vastgelegd. Of en in welke mate een werknemer recht heeft op atv-dagen, hangt af van de bepalingen in de cao en/of in de individuele arbeidsovereenkomst.

Dit zijn de voordelen die je bedrijf kan halen uit het bieden van atv-dagen.

• Beter evenwicht tussen werk en privé bij medewerkers: je geeft prioriteit aan het welzijn van je werknemers door ze extra tijd te bieden voor rust, ontspanning en persoonlijke activiteiten. Dit vermindert werkstress en klachten van burn-out bij je medewerkers, en verbetert hun tevredenheid en motivatie. 

• Hogere productiviteit: goed uitgeruste werknemers zijn vaak meer betrokken bij het bedrijf, creatiever en meer gemotiveerd op het werk.

• Talent aantrekken en behouden: atv-dagen hebben een positief effect op je employer branding. Dit voordeel wordt erg gewaardeerd door werknemers, zodat de werktevredenheid toeneemt en je jouw werknemers een aantrekkelijke EVP kunt bieden.

Plan personeel op basis van solide gegevens

In Personio kun je op ieder moment zien hoeveel mensen er op welke afdeling werken en daar je planning op baseren.

Meer informatie over de rapportagefunctie van Personio

Er zijn ook enkele uitdagingen verbonden aan het bieden van atv-dagen in je bedrijf:

• Verstoring van de workflow: onregelmatige werktijden en tijdelijke uitval van personeel kunnen leiden tot concentratie- en coördinatieproblemen bij de teamleden.

• Complexiteit in de planning: als je medewerkers een groot aantal atv-dagen opbouwen, naast de reguliere vakantiedagen, kan dit de planning van het werk bemoeilijken, vooral in sectoren waarbij een consistente personeelsbezetting vereist is.

• Verminderde productiviteit aan het einde van de week: voor bedrijven die werken met een 40-urige werkweek, is er vaak een afname van de productiviteit tegen het einde van de week. Deze trend kan nog verergerd worden door het aantal atv-dagen.

Het doel van arbeidstijdverkorting is tweeledig. Ten eerste is arbeidstijdverkorting bedoeld om meer werkgelegenheid te creëren door de individuele werkdruk te verlagen. Op die manier kunnen bedrijven meer werknemers aannemen. 

Ten tweede heeft het bieden van atv-dagen als doel om het evenwicht tussen het werk- en privéleven van medewerkers te verbeteren. Werknemers krijgen zo de vrijheid en flexibiliteit om persoonlijke activiteiten te ontplooien, hun opleiding voort te zetten en/of meer tijd met hun gezin door te brengen.

Automatisch berekenen van FTE

Personio's FTE rapport biedt tal van filtermogelijkheden bij het berekenen van FTE's, bijvoorbeeld op periode en afdeling. Dit maakt de berekening van FTE's zeer eenvoudig!

Test nu

Atv-dagen worden geregeld in een cao of in de individuele arbeidsovereenkomst. Hierin wordt het aantal werkuren en de daaropvolgende vrije tijd vastgesteld. 

Stel: de arbeidsovereenkomst schrijft een 38-urige werkweek voor, maar de werknemer werkt 40 uur. In dat geval bouwt hij of zij elke week 2 atv-uren op. Deze uren kunnen worden opgebouwd en later worden opgenomen als extra vrije dagen of vrije tijd. 

Let ook op de volgende zaken:

• Als een werknemer afwezig is wegens ziekte, dan bouwt hij of zij over het algemeen geen atv-dagen op, tenzij anders vermeld in de cao of in het individuele arbeidscontract.

• Het is voor bedrijven in bepaalde gevallen mogelijk om ongebruikte atv-dagen uit te betalen als onderdeel van het salaris, maar dit is meestal geen standaardpraktijk.

• Als een werknemer ziek wordt tijdens zijn of haar geplande atv-dagen, dan worden die uren meestal niet vergoed.

• Ongebruikte atv-dagen vervallen vaak aan het einde van het kalenderjaar.

• Bij ontslag of beëindiging van het dienstverband zijn werkgevers meestal niet verplicht om eerder opgebouwde atv-dagen te compenseren.

Bij het invoeren van atv-dagen zijn er verschillende wettelijke overwegingen waar werkgevers rekening mee moeten houden. Een werkgever moet in de arbeidsovereenkomst zeker de volgende info opnemen inzake atv-dagen:

• Het aantal atv-dagen waar de werknemer recht op heeft.

• De manier waarop atv-dagen kunnen worden opgebouwd.

• Eventuele voorwaarden of beperkingen voor de toepassing ervan.

Het aantal werkuren per maand kan variëren afhankelijk van het aantal atv-dagen dat een werknemer opbouwt.

Hieronder lees je wat een werkgever of HR-manager praktisch moet doen om atv-dagen te implementeren in het bedrijf:

• Communiceer het atv-beleid aan de medewerkers: zorg ervoor dat alle werknemers goed op de hoogte zijn van hun rechten en plichten omtrent atv-dagen. Ze moeten weten hoe ze deze dagen rechtmatig kunnen opnemen.

• Houd een nauwkeurige administratie bij: je kunt gebruikmaken van softwareprogramma’s zoals Personio om nauwkeurig bij te houden hoeveel atv-dagen elke werknemer heeft opgebouwd en gebruikt.

• Zorg voor een doeltreffend goedkeuringsproces: implementeer een transparant en eerlijk goedkeuringsproces voor werknemers die hun atv-dagen willen opnemen.

⚠️ We raden ook aan om in dit geval juridisch advies in te winnen over hoe je kunt voldoen aan de juridische vereisten bij het invoeren van atv-dagen.

Hoeveel atv-dagen een werknemer opbouwt bij een 40-urige werkweek hangt af van de cao of het arbeidscontract tussen de werkgever en de werknemer. In sommige gevallen kan een 40-urige werkweek worden teruggebracht tot een 38-urige werkweek, waarbij de werknemer 2 atv-dagen opbouwt.

Het aantal atv-dagen dat een werknemer per jaar opbouwt, varieert afhankelijk van de cao en/of het individuele arbeidscontract. In sommige gevallen, zoals bij een 38-urige werkweek, kan dit aantal oplopen tot ongeveer 26 dagen per jaar. Het is belangrijk om na te gaan wat er in de arbeidsovereenkomst en/of de toepasselijke cao staat vermeld om te weten hoeveel atv-dagen een werknemer per jaar opbouwt en welke specifieke regels en voorwaarden van toepassing zijn op het gebruik ervan.

Het verschil tussen atv-dagen en vakantiedagen ligt in het doel en de toepasselijke regelgeving. Atv-dagen zijn bedoeld om de werkweek in te korten en zijn vaak vastgelegd in het individuele arbeidscontract of in een geldende cao. Vakantiedagen daarentegen zijn wettelijk vastgestelde dagen waarop een medewerker vrij mag nemen voor vakantie. Beide soorten dagen hebben hun eigen specifieke regels en voorwaarden.