Werktijden voor 15-jarigen: richtlijnen en wetgeving

In Nederland is het arbeidsrecht speciaal ontworpen om de veiligheid en ontwikkeling van 15-jarigen op de werkplek te waarborgen. Er zijn daarom duidelijke beperkingen verbonden aan het soort werk dat deze groep mag uitvoeren. Het werk moet licht en niet-industrieel van aard zijn om fysieke en mentale overbelasting te voorkomen en moet tegelijkertijd een waardevolle leerervaring bieden. 

Download onze gids voor personeelsstrategie

Om het welzijn van je medewerkers centraal te stellen heb je een strategie nodig die is opgesteld op basis van jouw personeel. Download vandaag nog onze gids en stappenplan om je eigen personeelsstrategie te ontwikkelen, rechtstreeks van de Chief People Officer van Personio.

Download de gids

Hier volgen enkele voorbeelden van toegestaan werk voor 15-jarige jongeren, rekening houdend met de wettelijke beperkingen:

• Rekken vullen in supermarkten: deze taak biedt jongeren de kans om te leren over retailmanagement, productorganisatie en klantenservice. Het werk is fysiek niet te belastend, en biedt jongeren de kans om waardevolle lessen te leren over verantwoordelijkheid, teamwork en het belang van efficiëntie.

• Oppaswerk: dit is voor jongeren een uitstekende manier om te leren zorgen voor anderen. Het helpt ook bij het ontwikkelen van persoonlijke vaardigheden en empathie.

• Licht administratief werk: dit type werk omvat taken die variëren van het organiseren van dossiers tot het uitvoeren van eenvoudige kantoortaken. Jongeren krijgen zo de kans om in een professionele kantooromgeving te werken.

• Assisteren in de horeca (maar niet in de keuken): dit type werk omvat taken zoals het opnemen van bestellingen, het bedienen van klanten en het helpen met schoonmaken. Bij dit soort werk ligt de nadruk op klantenservice, waarbij de gevaarlijke omgeving van een professionele keuken wordt vermeden.

Hier zijn een paar voorbeelden van werk dat absoluut niet gedaan mag worden op de leeftijd van 15 jaar:

• Industrieel werk: 15-jarigen mogen niet werken in industriële omgevingen, zoals fabrieken of andere productiecentra. Deze plaatsen kunnen ernstige risico's met zich meebrengen, denk bijvoorbeeld aan de aanwezigheid van zware machines, chemicaliën of lawaai.

• Werken in de bouw: bouwactiviteiten zijn verboden voor 15-jarigen. Werkzaamheden in de bouwsector omvatten onder andere het opereren op bouwplaatsen, het hanteren van bouwmaterialen en het gebruik van gereedschappen. Deze omgeving brengt doorgaans ernstige fysieke risico's met zich mee, zoals verwondingen en blootstelling aan gevaarlijke stoffen.

• Gebruik van zware machines: 15-jarigen mogen geen werk doen waarbij ze gevaarlijke machines moeten bedienen, zoals zagen, industriële mixers of landbouwmachines. Dit soort werk vereist vaak een specifieke opleiding en kan een hoog risico op letsels met zich meebrengen.

• Werken in een bar of plaatsen waar alcoholische dranken worden verkocht: jongeren onder de 16 jaar mogen niet werken in bars of omgevingen waar alcohol wordt verkocht of geschonken. 

• Nachtdiensten of lange werktijden: Het is verboden voor 15-jarigen om te werken tijdens avonduren, nachtdiensten te draaien of extreem lange werktijden te hebben. Dergelijke werktijden kunnen immers een negatieve invloed hebben op hun slaap, gezondheid of schoolprestaties.

Het is tijd om je HR te digitaliseren!

Nu weet je wat de gevolgen zijn als je niet digitaliseert. Maar wat zijn de kostenfactoren die geëlimineerd moeten worden? Lees deze gids (Engelstalig) voor meer informatie over dit aspect.

Download hier onze gids

Met andere woorden, hoelang en tot hoe laat mag een 15-jarige dan werken? De regelgeving in Nederland is zorgvuldig ontworpen om jongeren te beschermen tegen overwerk en om een gezonde balans tussen werk, onderwijs en vrije tijd te waarborgen. De regels zijn als volgt uitgewerkt:

• Maximaal 12 uur per schoolweek: deze beperking is bedoeld om ervoor te zorgen dat de werkverplichtingen van jongeren hun opleiding niet in de weg staan en dat ze voldoende tijd hebben voor hun huiswerk en studie.

• Maximaal 40 uur per week tijdens schoolvakanties: dit maximum geeft jongeren de kans om meer werkervaring op te doen en een extra inkomen te verdienen, terwijl er toch voldoende tijd overblijft voor recreatie en persoonlijke activiteiten.

• Niet meer dan 2 uur per schooldag.

• Niet meer dan 8 uur per niet-schooldag.

💡 15-jarigen mogen niet meer dan 6 vakantieweken per jaar werken. Van deze 6 weken mogen er maximaal 4 weken aaneengesloten zijn.

• Minimale pauze: een pauze van 30 minuten als de jongere meer dan 4,5 uur werkt.

• Minimale dagelijkse rusttijd tijdens schoolweken: 12 uur onafgebroken rust.

• Minimale dagelijkse rusttijd tijdens vakanties en in het weekend: 12 uur onafgebroken rust.

• Zondagwerk: als werken op zondag is toegestaan, moeten er ten minste 5 vrije zondagen zijn per 16 weken. Indien op zondag wordt gewerkt, moet de zaterdag ervoor een vrije dag zijn.

👉 Wil je niet verloren lopen in het plannen van je werkrooster, de gewerkte uren en vrije dagen waar je werknemers recht op hebben? Met Personio beschikken je HR-medewerkers over een handige tool waarmee ze eenvoudig het volledige werkrooster van het personeel kunnen beheren.

Voor 15-jarigen is het belangrijk om hun schoolverplichtingen te kunnen combineren met werk. Dit betekent dat werkgevers rekening moeten houden met schooltijden en dus geen werktijden kunnen inplannen die botsen met lestijd. De bovenstaande arbeidstijdbeperkingen bieden ook een wettelijk kader om prioriteit te geven aan de schooluren.

De veiligheid en gezondheid van jonge werknemers op de werkplek is erg belangrijk. Daarom heeft Nederland specifieke regels en richtlijnen ontworpen die werkgevers moeten volgen om te zorgen voor een veilige en gezonde werkomgeving voor jongeren:

• Risico-inventarisatie en -evaluatie (RI&E): de werkgever is verplicht om een RI&E uit te voeren, waarbij de potentiële risico's op de werkplek voor jongeren worden geïdentificeerd en geëvalueerd. Dit omvat het beoordelen van fysieke risico's, zoals het werken met machines of het tillen van zware voorwerpen, en psychosociale risico's, zoals werkdruk of pesten.

• Aangepaste werkomstandigheden: de werkgever moet zorgen voor arbeidsomstandigheden die aangepast zijn aan de fysieke en mentale ontwikkelingsfase van een 15-jarige.

• Voorlichting en training: jonge werknemers moeten voldoende informatie en training krijgen over hoe ze veilig kunnen werken. Dit omvat het geven van instructies over het gebruik van apparatuur en het bieden van informatie over de werkplek zelf, zoals de aanwezigheid van nooduitgangen en veiligheidsprocedures.

• Toezicht: er moet voldoende toezicht zijn op jonge werknemers om ervoor te zorgen dat ze de veiligheidsprocedures volgen en om ze goed te begeleiden bij hun taken. 

15-jarigen mogen niet werken voor 7 uur 's ochtends en na 7 uur 's avonds. Nacht- en avondwerk zijn dus uitgesloten voor deze groep. Bovendien moeten werkgevers rekening houden met de wettelijk vastgestelde dagelijkse en wekelijkse uurlimieten.

15-jarigen hebben diverse mogelijkheden om werkervaring op te doen tijdens vakanties en in het weekend, op voorwaarde dat de wettelijke bepalingen worden gevolgd. Tijdens normale schoolweken mogen 15-jarigen die leerplichtig zijn, maximaal 12 uur per week werken, terwijl ze tijdens vakantieperiodes tot 40 uur per week mogen werken. In het weekend is het eveneens toegestaan om te werken, met een maximum van 8 uur per dag.

Uitzonderingen op de arbeidstijdregels zijn zeer zeldzaam. Voor het bezorgen van de ochtendkrant is er een uitzondering op de regels inzake werktijden, op voorwaarde dat de voorgeschreven rusttijden worden gerespecteerd.