Sociale vaardigheden van medewerkers: definitie, voorbeelden en bevordering

Sociale vaardigheden zijn de vaardigheden die je gebruikt in de omgang met andere mensen. Sociale vaardigheden worden ook wel soft skills genoemd, het tegenovergestelde van hard skills. We hebben onze sociale vaardigheden nodig om op een positieve manier met collega’s, vrienden of familie om te gaan. Hoe beter je sociale vaardigheden zijn, hoe makkelijker het vaak is om een fijne connectie te kunnen aangaan met andere mensen.

De sociale vaardigheden van medewerkers spelen een cruciale rol in de werkomgeving. Ze zijn niet alleen belangrijk om goed met collega’s te kunnen omgaan, maar ze maken bovendien een effectieve interactie met klanten mogelijk. Afhankelijk van de functie die iemand uitoefent, kunnen er specifieke vaardigheden vereist zijn. Het is daarom verstandig om hier tijdens het sollicitatiegesprek al even naar te polsen.

Leestip: Verdiep je in de kernprincipes en methoden van personeelsontwikkeling en ontdek hoe deze het leren en de groei in de werkplek ondersteunen.

Elementaire sociale vaardigheden bestaan er in talloze vormen. We geven graag enkele voorbeelden van sociale vaardigheden mee, zodat je ze makkelijker kan herkennen en verbeteren.

Een belangrijke vaardigheid is het vermogen om goed samen te kunnen werken met collega’s aan een gemeenschappelijk project of doel. Daarnaast is het ook waardevol om goed te kunnen samenwerken met klanten of managers.

Een andere belangrijke vaardigheid is het vermogen om zowel schriftelijk als mondeling goed te kunnen communiceren. Denk daarbij onder meer aan e-mailcommunicatie met klanten die professioneel moet zijn, het durven stellen van vragen aan leidinggevenden of het geven van constructieve feedback aan collega’s. 

Het is niet alleen belangrijk om effectief te kunnen communiceren, maar ook om effectief te kunnen luisteren. Dit omvat het luisteren naar de meningen, ideeën en wensen van anderen. Het tonen van interesse en empathie tijdens het luisteren is cruciaal om anderen zich gehoord en gewaardeerd te laten voelen.

Hulpvaardigheid is een waardevolle eigenschap die draait om iemands bereidheid om anderen te helpen wanneer dat nodig is. Op de werkvloer kan dit zich manifesteren door bij te springen bij projecten of taken om collega’s te ondersteunen, maar bijvoorbeeld ook door de tijd te nemen om iets goed uit te leggen aan iemand. Het tonen van hulpvaardigheid bevordert een positieve werkomgeving en versterkt de samenwerking en onderlinge relaties tussen collega’s.

Welke sociale competenties heeft je bedrijf nodig?

Het antwoord schuilt in je bedrijfscultuur, want je waarden zijn een goede indicator voor de manier waarop je samenwerkt. Meer daarover lees je in onze gids.

Gids hier downloaden

De culturele vaardigheden maken deel uit van de sociale vaardigheden. Bij de culturele vaardigheden gaat het concreet om iemands vermogen om samen te werken met mensen met een andere etnische, sociale of culturele achtergrond.

Onze sociale achtergrond en cultuur hebben vaak invloed op ons denken, ons gedrag, onze onderlinge interacties en onze communicatiestijl. Onze sociale vaardigheden worden dus mede gevormd door onze afkomst en cultuur.

Onze sociale en culturele vaardigheden werken continu samen. Door een goede kennis te hebben van de sociale en culturele opvattingen en verschillen, kan je er ook rekening mee houden in je handelen en tijdens het samenwerken. Dit stelt je in staat om respectvol en effectief te communiceren, rekening houdend met diversiteit en inclusie.

Het kan nooit kwaad om je sociale vaardigheden verder te ontwikkelen en te verbeteren. Hier zijn enkele manieren om hier zelf actief mee aan de slag te gaan:

• Vraag feedback aan mensen om je heen om inzicht te krijgen in welke vaardigheden je verder kunt verbeteren.

• Volg trainingen om je communicatieve vaardigheden te verbeteren, beter te kunnen omgaan met kritiek en vaardiger te worden in het spreken voor groepen.

• Stel doelen voor jezelf die haalbaar en meetbaar zijn.

• Blijf oefenen. Ook al heb je het gevoel dat je sociale vaardigheden al vrij goed zijn, er zijn altijd aspecten die je nog verder kunt verbeteren.

Hoe kun je als HR-manager effectief omgaan met de sociale vaardigheden – of net het gebrek eraan – binnen je team? Uiteindelijk ben jij als cruciale schakel verantwoordelijk om je werknemers aan te sporen hun vaardigheden verder te ontwikkelen. Je bent bovendien het best geplaatst om je medewerkers bijvoorbeeld trainingen of cursussen aan te reiken.

Op welke manier kan je dan als HR-manager de sociale vaardigheden van je team verder versterken? Idealiter begin je met het identificeren van de sterke en zwakke sociale vaardigheden van je werknemers. Geef ze duidelijke feedback en pols naar hun interesse om deel te nemen aan opleidingen om hun zwakkere sociale vaardigheden te verbeteren. Probeer ook je teams zo samen te stellen dat de verschillende vaardigheden elkaar aanvullen en dat de medewerkers van elkaar kunnen leren.

Als HR-manager is het belangrijk om het gedrag van je medewerkers nauwlettend in de gaten te houden, en dit ook ter sprake te brengen tijdens feedbackgesprekken. Als je merkt dat een bepaalde werknemer onzeker is over een specifiek sociaal aspect, zoals het spreken voor een groep of het uiten van een mening, is het zinvol om hierover te praten. Tijdens deze gesprekken kun je vaak ontdekken of je medewerkers interesse hebben om hun sociale vaardigheden verder te ontwikkelen. Is dat het geval, kun je je medewerkers de mogelijkheid bieden om deel te nemen aan gerichte workshops, trainingen, cursussen, therapie enzovoort.

Om op een makkelijke manier de ontwikkelingstrajecten van al je werknemers bij te houden, kan je tools gebruiken zoals Personio. De software voor prestatiemanagement werkt overzichtelijk en levert je veel tijdwinst op.

Er zijn verschillende tekenen die erop kunnen wijzen dat iemand beschikt over sterke sociale vaardigheden. Enkele van deze tekenen zijn: collega’s helpen waar nodig, actief luisteren naar de ander, anderen de ruimte geven om hun mening te geven en hier op een positieve manier op reageren. Ook het vermogen om effectief samen te werken en om goede relaties op te bouwen zijn tekenen dat een medewerker sterke sociale vaardigheden bezit. Medewerkers met sterke sociale vaardigheden zijn over het algemeen in staat om effectieve communicatie aan te gaan en constructief bij te dragen aan de sociale teamdynamiek.

Sociale vaardigheden van mensen zijn niet uit te drukken in cijfers, en dus moeilijk te meten. Een mogelijke aanpak is om binnen je team na te gaan wie bijvoorbeeld de beste luisteraar, spreker, helper en samenwerker is. Door de sterke en zwakke punten van de individuele teamleden in kaart te brengen, kun je inzicht krijgen in de sociale dynamiek van het team en op welke vlakken verbetering gewenst is.

Sociale vaardigheden zijn voor een groot deel aangeboren, maar ze kunnen zeker verder ontwikkeld worden door middel van bewustwording, training, oefening en ervaring. Het is niet omdat je niet graag samenwerkt met anderen, dat je deze skill niet kunt leren. Het spreekt voor zich dat je wel open moet staan om te leren voordat je daadwerkelijk aan de slag kunt gaan.