SMART-doelstellingen: doelen formuleren met de SMART-methode

SMART-doelstellingen zijn doelen die je opstelt volgens de SMART-methode. Ze zijn tastbaar en duidelijk, zodat je ze sneller en makkelijker kunt behalen. Deze methode wordt veelvuldig ingezet binnen bedrijven en organisaties om doelen te bereiken bij projecten en andere werkzaamheden. Deze doelen kunnen ook individueel of persoonlijk zijn. 

Een SMART-doel omvat vijf verschillende aspecten: 

1. Specifiek 

2. Meetbaar

3. Acceptabel 

4. Realistisch

5. Tijdgebonden 

Deze vijf criteria helpen je bij het vaststellen van je uiteindelijke einddoel. SMART-doelen bieden een duidelijke leidraad om doelstellingen scherp te formuleren, waardoor stapsgewijs naar het uiteindelijke einddoel kan worden gewerkt.

Leestip: ontdek de invloed van bedrijfsstrategieën op het sturen van de organisatiekoers en het stimuleren van groei.

Elke doelstelling zou idealiter een SMART-doelstelling moeten zijn. Als het goed is, gebruik je de SMART-methode dus voortdurend binnen je organisatie. Zeker wanneer je de bedrijfsdoelstellingen formuleert voor het nieuwe jaar, komt deze methode van pas. Echter, ook bij het vaststellen van doelstellingen voor specifieke teams, afdelingen of individuele werknemers, zoals het behalen van bonussen of tijdens een beoordelingsgesprek om werknemers te evalueren, is de SMART-methode zeer bruikbaar. Verder worden deze doelstellingen ook vaak ingezet op het vlak van loopbaanontwikkeling en in het kader van een persoonlijk ontwikkelingsplan (POP).

Template voor SMART-methode

Pas de template eenvoudig aan om je eigen SMART-doelstellingen vast te leggen en te monitoren.

Download nu

Het eerste criterium van de SMART-methode heeft als doel om je doelstellingen zo specifiek mogelijk te maken. Geef een antwoord op vragen zoals:

• Wat wil je bereiken? 

• Waarom wil je dit bereiken? 

• Tegen wanneer wil je dit bereiken? 

• Waar ga je dit doen? 

• Wie zijn de betrokken partijen? 

Een praktijkvoorbeeld:

Met onze HR-afdeling willen we tegen midden 2023 een nieuwe rekruteringsstrategie geïmplementeerd hebben. De strategie is gericht op het binnenhalen van nieuw IT-talent voor het lopende project.

Meetbaarheid vertaalt zich in concrete cijfers en procenten. Door meetbare doelen te stellen, krijg je direct inzicht in de richting die je opgaat en kun je de resultaten makkelijker opvolgen. Formuleer antwoorden op de volgende vragen: 

• Wat moet er gedaan worden? 

• Hoe meet je dat? 

• Wat is het gewenste eindresultaat? 

Een praktijkvoorbeeld: 

We streven ernaar om tegen december 2023 vijf nieuwe medewerkers aan te trekken die verantwoordelijk zullen zijn voor de telesales. 

Bij het opstellen van de doelen is het essentieel om alle betrokken partijen er actief bij te betrekken en ervoor te zorgen dat iedereen het eens is over de doelen. Op deze manier creëer je draagvlak en breng je alle neuzen in dezelfde richting, wat er op zijn beurt voor zorgt dat het doel als haalbaar wordt beschouwd door iedereen.

De kunst is om je doelstellingen niet te makkelijk, maar wel uitdagend en haalbaar te maken. Een onrealistisch doel, zoals ‘we willen binnen een maand 50% meer klanten’, kan demotiverend werken voor medewerkers. Het is trouwens geen ramp als niet alle doelstellingen worden behaald. Het hebben van voldoende uitdaging draagt net bij aan de motivatie van werknemers.

Uit een onderzoek van Raet HR blijkt dat de verloning en de arbeidsvoorwaarden voor 66% van de werknemers nog steeds de belangrijkste criteria zijn om voor een bedrijf te werken.

Geef duidelijk aan tegen wanneer je de doelstellingen wilt bereiken. Een deadline schept een gevoel van urgentie. Bovendien stelt een deadline je in staat om de doelen te evalueren.

Het stellen van doelen is belangrijk in een bedrijf. De doelen vormen namelijk een essentieel onderdeel van het succes van een project, en zelfs van het hele bedrijf. Het loont dan ook de moeite om SMART-doelen te stellen.

Dit zijn de belangrijkste voordelen van het stellen van SMART-doelstellingen: 

• Je kunt duidelijk nagaan of een bepaald project of actie een succes is. SMART-doelstellingen elimineren vaagheid en je kunt vaststellen wanneer een doel is bereikt en wanneer niet. Dit maakt het eenvoudiger om het succes van een project of actie te beoordelen.

• SMART-doelstellingen helpen je bij de communicatie. Door SMART-doelen te stellen, weten alle betrokkenen precies waar ze naartoe werken. De methode zorgt ook voor meer engagement, omdat medewerkers weten welk overkoepelend doel ze nastreven. SMART-doelen zorgen ook voor meer motivatie en werkplezier bij medewerkers.

• Het duidelijke SMART-stappenplan geeft medewerkers handvatten en een helder begrip van de projectscope. Dit helpt bij het behouden van focus en het vermijden van afleiding.

• SMART-doelen zijn meetbaar, wat betekent dat de voortgang en het succes objectief kunnen worden geëvalueerd. Dit voorkomt discussies en maakt een effectieve evaluatie mogelijk.

Met andere woorden: door SMART-doelstellingen te hanteren, kunnen organisaties beter sturen op resultaat, de betrokkenheid van hun medewerkers vergroten en het succes van projecten maximaliseren.

Template voor doelstellingsafspraken

Eerlijke en realistische doelen zijn het allerbelangrijkste. Met deze template ondersteun je je managers bij het stellen van zinvolle doelen tijdens het de doelstellingsgesprek.

Nu gratis downloaden

Wil je zelf actief aan de slag gaan met SMART-doelstellingen? We geven je alvast 3 voorbeelden mee die uiteenlopende situaties illustreren. 

Ik ga in november 2025 een cursus accountancy volgen, omdat ik de basisprincipes van boekhouden wil leren. Ik wil uiteindelijk in staat kunnen zijn om basistaken uit te voeren, zoals het opstellen van balansen en winst- en verliesrekeningen. Die cursus wil ik succesvol beëindigen tegen december 2025, waarbij ik minstens 80% behaal voor het eindexamen.

Dit doel heeft een duidelijke einddatum, geeft helder het doel weer en is ook concreet geformuleerd. Aangezien het individu de enige betrokkene is, is het doel ook volkomen acceptabel. Aangezien het om een beginnerscursus gaat, is de doelstelling ook realistisch.

Met onze afdeling willen we voor 31 december 2025 het project ‘XYZ’ succesvol uitgerold hebben naar alle medewerkers van afdelingen A, B en C. 90% van de medewerkers gebruikt het systeem actief voor hun dagelijkse werkzaamheden. Wij merken een duidelijke verbetering in efficiëntie en productiviteit.

Voor deze doelstelling wordt een tijdspanne van een jaar voorzien. Er is dus een duidelijke einddatum voorzien, die bovendien realistisch is. Alle teamleden hebben hun akkoord gegeven en menen dat deze deadline haalbaar is. Ze engageerden zich ook om andere afdelingen te stimuleren om het project actief te gebruiken. Het feit of de andere afdelingen eind volgend jaar al dan niet met het project aan de slag zullen zijn, is ook perfect meetbaar.

Met ons bedrijf ‘XYZ’ willen we in het boekjaar 2025 onze omzet in het segment dierenvoeding met 12% verhogen naar X euro. De toename wordt gerealiseerd door de introductie van nieuwe producten, de uitbreiding van de verkoopkanalen en de intensivering van de marketingactiviteiten. Het marktaandeel in het segment dierenvoeding stijgt bovendien van Y% naar Z%.

Het gaat in dit geval om een concreet, specifiek afgebakend segment. Het percentage maakt deze doelstelling meetbaar. Eind volgend jaar moet het doel bereikt zijn. Gezien de groei van 8% vorig jaar, is het ook realistisch om de lat dit jaar net iets hoger te leggen.

Nu je bekend bent met de kracht van SMART-doelstellingen, begrijp je hoe deze methode kan leiden tot verbeterde prestaties op bedrijfs-, team- en individueel niveau. Door actief met de SMART-methode aan de slag te gaan, maak je de doelen glashelder, geef je een duidelijke richting aan, en voorkom je eindeloos gepalaver. Bij Personio zorgen we met onze HR-oplossing voor een complete ondersteuning om je doelstellingen nog makkelijker te behalen. Wij ontzorgen je op het vlak van processen en administratie, zodat jij je kunt focussen op je business, je medewerkers en je doelen.

Je formuleert een SMART-doel door ervoor te zorgen dat het doel voldoet aan de volgende elementen: het doel is specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden. Met andere woorden: wees concreet in de formulering van je doel, zorg ervoor dat het eindresultaat gemeten kan worden op een bepaald tijdstip, dat er draagvlak is bij alle partijen en dat de doelen haalbaar, maar ook uitdagend zijn.

De SMART-methode is een techniek die gebruikt wordt om doelen te stellen, waarbij elk doel specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden (‘SMART’) moet zijn. Doelen die volgens deze 5 criteria zijn opgesteld, zijn duidelijk en concreet. Hierdoor weten alle betrokken partijen wat er precies moet worden bereikt.