Wat is een PMO onderzoek? Inhoud, kosten en verplichting

Een PMO is een periodieke gezondheidscontrole die aan werknemers wordt aangeboden door de werkgever. Het doel van een PMO is om de fysieke en psychische gezondheid van werknemers te controleren en mogelijke gezondheidsrisico’s te identificeren. Zo kan de werkgever preventieve maatregelen nemen om gezondheidsklachten en ziekteverzuim te beperken of te voorkomen.

PMO-onderzoeken kunnen verschillen naargelang de sector en de aard van het werk. Over het algemeen richten deze onderzoeken zich op de algehele gezondheid van werknemers, maar ze kunnen ook specifieke zaken testen zoals het gehoor, longziekten of oogaandoeningen. Psychosociale aspecten kunnen ook deel uitmaken van het PMO, zoals het onderzoeken van factoren zoals stress, burn-out of de werkdruk.

Een PMO onderzoek begint vaak met het invullen van een vragenlijst om de gezondheidssituatie en eventuele risico’s in kaart te brengen. Vervolgens kunnen er fysieke onderzoeken plaatsvinden, zoals een bloedafname, een oogtest, het meten van de bloeddruk en/of het gewicht. Soms volgen er nog aanvullende onderzoeken, afhankelijk van de risicofactoren die naar voren komen.

Hoe ontwikkel je een duurzame HR-strategie?

In deze gids nemen we je mee door het proces en laten we zien hoe je je HR-werk naar een hoger niveau kunt tillen.

Nu downloaden

Een PMO onderzoek bestaat uit verschillende fases, afhankelijk van de specifieke situatie van het bedrijf en de werknemers. Hieronder vind je een mogelijke procedure voor een PMO onderzoek:

De eerste stap in een PMO is het vaststellen van de omvang en de inhoud van het onderzoek. Deze zaken hangen onder andere af van de sector waarin het bedrijf actief is, de aard van het werk, de werkomgeving en de gezondheidsrisico’s die met het werk gepaard gaan.

Het PMO begint vaak met een uitgebreide (online) vragenlijst of een medewerkersonderzoek. Deze lijst kan vragen bevatten over de algemene gezondheid, de leefgewoonten (zoals rookgedrag, alcoholgebruik en voeding), de lichamelijke klachten, het geestelijk welzijn, de werkomstandigheden en de werktevredenheid.

Afhankelijk van de resultaten van de vragenlijst volgt er meestal een algemeen onderzoek. Hierbij worden verschillende metingen uitgevoerd. Doorgaans worden onder meer de bloeddruk, de hartslag, het gewicht, de lengte en het cholesterolgehalte (door middel van een bloedafname) van de werknemers gemeten.

In sommige gevallen kan het nodig zijn om aanvullende onderzoeken uit te voeren, zoals een gehoortest, longfunctietest, gerichte bloedafnames en andere labtests. Deze gerichte onderzoeken zijn vooral relevant voor beroepen waarbij deze specifieke gezondheidsaspecten een belangrijke rol spelen. Denk bijvoorbeeld aan banen die gepaard gaan met veel lawaai, stof of andere potentiële gezondheidsrisico’s.

Nadat alle onderzoeken zijn verricht, wordt er een persoonlijk advies opgesteld op maat van de werknemer. Het advies kan bijvoorbeeld betrekking hebben op de levensstijl van de werknemer (zoals stoppen met roken, meer bewegen). Het advies kan ook gepaard gaan met een doorverwijzing naar een specialist voor verder onderzoek. Als er risico’s in verband met de werkomgeving worden vastgesteld, kan er ook een advies aan de werkgever worden verstrekt waarin mogelijke verbeteringen met betrekking tot de arbeidsomstandigheden worden voorgesteld.

De conclusies en aanbevelingen worden vastgelegd in een rapport. Het is belangrijk om te benadrukken dat deze informatie vertrouwelijk is en niet zonder de uitdrukkelijke toestemming van de werknemer aan de werkgever mag worden doorgegeven. In grote bedrijven ontvangt de werkgever wel een algemeen rapport waarbij de resultaten geanonimiseerd zijn, zodat de privacy van individuele werknemers wordt beschermd.

Ten slotte wordt er een plan opgesteld voor de follow-up van het PMO. Hierin wordt bijvoorbeeld vastgelegd wanneer en hoe de aanbevelingen worden geïmplementeerd en wanneer het volgende PMO zal plaatsvinden. Indien nodig zal HR ook een gezondheidsbeleidsplan opstellen. 

HR-software die meegroeit met je behoeften

Naarmate je team groeit, worden je HR-processen diverser – en complexer. De HR-software van Personio vereenvoudigt je HR-processen en maakt ze sneller, overzichtelijker en efficiënter.

Ontdek de software van Personio

Artikel 18 van de Arbowet bepaalt dat een werkgever aan zijn werknemers de kans moet bieden om zich regelmatig te laten onderzoeken. Een werknemer kan ervoor kiezen om wel of niet deel te nemen aan dit onderzoek. Door regelmatig een PMO aan te bieden voldoet een werkgever dus aan zijn wettelijke verplichtingen. 

In sommige risicovolle sectoren, zoals de scheepvaart, de bouw en de luchtvaart, zijn werknemers echter verplicht om deel te nemen aan een PMO. Deze verplichting vind je terug in de toepasselijke cao’s en wordt opgelegd vanwege het cruciale belang van de gezondheid van werknemers in deze sectoren, aangezien hun werk vaak grote risico’s met zich meebrengt die een (verplichte) gezondheidsbeoordeling rechtvaardigen.

De Nederlandse wet schrijft niet voor hoeveel geld een werkgever moet besteden aan de organisatie van een PMO, alleen dat het onderzoek verplicht moet worden aangeboden. Volgens ArboNed bedragen de kosten voor een basisonderzoek gemiddeld tussen de € 100 en € 200 per werknemer. Deze kosten hebben deels te maken met het feit dat artsen vaak op locatie werken. Afhankelijk van de aanvullende onderzoeken, kunnen de kosten nog hoger uitvallen. In Nederland zijn er echter een groot aantal bedrijven en zorgverzekeraars die goedkopere PMO’s aanbieden aan bedrijven. Het is dus aan HR-managers om het PMO-beleid optimaal vorm te geven en op zoek te gaan naar aantrekkelijke aanbiedingen op de markt.

HR-medewerkers moeten rekening houden met de verplichting om een PMO aan te bieden. Ze moeten hierbij de privacy van werknemers in acht nemen en eventueel vervolgacties nemen op basis van de resultaten. Maar wat betekent dit concreet?

Vanwege de privacywetgeving mogen werkgevers de PMO-resultaten van individuele werknemers niet inkijken. Zijn er echter 15 of meer werknemers in dienst bij het bedrijf, dan wordt er wel een groepsrapport gemaakt. Op basis van deze gegevens kan HR ervoor kiezen om een passend gezondheidsbeleid in te voeren, mocht dit beleid nog niet bestaan.

HR-medewerkers moeten er ook voor zorgen dat het bedrijf aan zijn wettelijke verplichtingen voldoet door:

• op regelmatige basis een PMO aan te bieden; en

• te controleren of elke medewerker heeft deelgenomen aan het PMO.

Dankzij samenwerkingstools zoals Personio kun je eenvoudig controlelijsten en rapporten delen met je HR-medewerkers om te zien waar je bedrijf staat.

Leestip: Leer de wettelijke aspecten kennen die verbonden zijn aan het gebruik van People Analytics in het HR-proces.

Een PMO is een waardevol medisch onderzoek waarmee werkgevers de gezondheid en het welzijn van hun werknemers kunnen bevorderen, potentiële risico’s kunnen identificeren en deze tijdig kunnen aanpakken. Hoewel het aanbieden van een PMO een verplichting is voor werkgevers, biedt het tevens een kans om te investeren in het welzijn van je werknemers.

Er is geen specifieke wettelijke bepaling die aangeeft hoe vaak een PMO onderzoek moet worden uitgevoerd. De aanbevolen frequentie van PMO’s hangt af van de aard van het werk en de risico’s die daarmee gepaard gaan. ArboNed raadt aan om een PMO onderzoek om de 3 jaar uit te voeren. Het is echter belangrijk op te merken dat sommige sectoren of specifieke bedrijven mogelijk andere (strengere) bepalingen met betrekking tot PMO’s hebben vastgelegd in de toepasselijke cao’s of interne reglementen. In dergelijke gevallen prevaleren die bepalingen boven de algemene richtlijn van de arbodienst.

Nee, deelname aan een PMO onderzoek is in principe niet verplicht voor werknemers. Werknemers kunnen er dus vrijwillig voor kiezen om al dan niet aan het PMO deel te nemen. PMO’s bieden echter diverse voordelen voor zowel werknemers als werkgevers. Door preventieve onderzoeken uit te voeren, kunnen eventuele gezondheidsproblemen van werknemers vroegtijdig worden geïdentificeerd. Op die manier kun je het verzuim terugdringen en het welzijn van je werknemers bevorderen. Let wel op, in specifieke sectoren zoals de bouw, luchtvaart en andere risicovolle industrieën, kunnen bedrijven wel verplichte PMO’s opleggen aan hun werknemers. De bedoeling van deze verplichting is om ervoor te zorgen dat de werknemers capabel en gezond zijn om de (risicovolle) taken en verantwoordelijkheden in die sectoren veilig uit te voeren.

Het PMO onderzoek wordt doorgaans uitgevoerd door een bedrijfsarts of een andere arbodeskundige. Het is belangrijk dat deze medici onafhankelijk en deskundig zijn, zodat ze de gezondheidstoestand van de werknemers objectief en nauwkeurig kunnen beoordelen.