De motivatie van werknemers: 5 manieren om je medewerkers te motiveren

Motivatie is een proces dat doelgericht gedrag stimuleert, stuurt en in stand houdt. Motivatie zet iemand aan tot een bepaalde actie. Zo’n actie is bijvoorbeeld het drinken van een glas water om je dorst te lessen, of het lezen van een boek om kennis op te doen. 

In de loop van de 20e eeuw werden heel wat theorieën over arbeidsmotivatie onderzocht en besproken. Onderzoekers konden daarbij twee soorten motivaties onderscheiden: de extrinsieke en de intrinsieke motivatie.

In 1938 onderzocht de Amerikaanse psycholoog B.F. Skinner de invloed van externe prikkels op het gedrag. Volgens zijn theorie, die beter bekend staat als ‘behaviorisme’, kan gedrag geconditioneerd worden via externe prikkels of motivatie. De onderzoeksconclusies van Skinner hebben sindsdien aan invloed gewonnen en liggen aan de basis van onze moderne benadering van motivatie.

Het onderzoek van Skinner stelt dat mensen die extrinsiek gemotiveerd zijn, in de eerste plaats handelingen stellen om een beloning te krijgen. Volgens deze logica presteren werknemers niet uit persoonlijke voldoening of om hogere doelen te dienen, maar wel om materiële beloningen te verwerven.

Deze voorbeelden dragen positief bij aan de extrinsieke motivatie van werknemers: 

• Een hoger salaris of betere secundaire voorwaarden

• Geldbonussen

• Bedrijfswagen

• Promotie binnen het bedrijf

• Persoonlijke ontwikkelingskansen

De intrinsieke motivatie van werknemers komt van binnenuit. Dit soort motivatie is eerder psychologisch van aard, vergeleken met de extrinsieke motivatie. In 1959 werd de intrinsieke motivatie uitvoerig bestudeerd door R.W. White. Volgens White bestaat er bij de mens een innerlijke drang om zijn omgeving te beïnvloeden. Intrinsieke motivatie hangt volgens hem samen met een diep gevoel van persoonlijke voldoening. 

Als je werknemers ook intrinsiek gemotiveerd zijn, is de kans groter dat zij goed presteren en promotie zullen maken. Hier vind je een aantal praktische voorbeelden van omstandigheden die invloed hebben op de intrinsieke motivatie binnen het bedrijfsleven:

• Succesvol projecten voltooien, omdat de medewerker zich goed voelt bij zijn werk en functie.

• De werknemer gelooft in zijn werk en blijft daarom langer werken of langer aanwezig op het werk.

• Het gebruik van positieve affirmaties, omdat de werknemer zijn mindset positief wil veranderen.

• Promotie maken, omdat de werknemer meer status en financiële zekerheid wil. 

• In een team werken, omdat de medewerker van samenwerking houdt.

De werkgever heeft weinig controle over de intrinsieke motivatie van zijn werknemers. Toch kan je als werkgever met een heleboel dingen rekening houden om het welzijn en de motivatie van je werknemers te verbeteren. Wij zetten de 5 belangrijkste manieren op een rij die je helpen dit te realiseren.

Managers die overdreven eisen stellen kunnen werknemers ontmoedigen, terwijl lakse managers ervoor zorgen dat werknemers aan productiviteit verliezen. Om teams te motiveren moet je trachten het ideale evenwicht te vinden. Overweeg als werkgever de volgende tips om je management te verbeteren:

• Individualiseer je managementstijl. Elke werknemer heeft een andere manier van werken. Daarom zal het erg moeilijk zijn om elke werknemer gemotiveerd te houden met één enkele aanpak. Sommige medewerkers houden bijvoorbeeld van veel vrijheid, terwijl anderen zich meer comfortabel voelen bij een duidelijk plan en heldere instructies. Goede managers passen hun communicatie- en managementstijl aan de individuele werknemer aan.

• Geef meer verantwoordelijkheid. Door je medewerkers meer verantwoordelijkheden te geven, bied je hen de kans om te groeien op professioneel vlak. Wil je je team gemotiveerd houden? Probeer dan niet louter monotone en afstompende taken te delegeren aan je medewerkers. Maak in plaats daarvan gebruik van hun persoonlijke vaardigheden en troeven, om zo het beste uit je medewerkers te halen.

• Zorg voor voldoende feedback. Een belangrijke manier om je medewerkers te betrekken bij een verbeteringsproces, is het gebruik van objectieve feedback. Je mag tijdens het feedbackmoment gerust kritisch zijn. Echter, houd in het achterhoofd dat je vaak veel meer bereikt als je naast de werkpunten, ook de goede punten aan bod laat komen. Positieve feedback en een professionele omkadering zorgen ervoor dat medewerkers zich gewaardeerd voelen, wat zich uiteindelijk zal vertalen in een verbeterde motivatie.

• Geef meer autonomie. Geef je medewerkers de vrijheid om doelen op hun eigen manier te bereiken. De manier die jij als leidinggevende voor ogen hebt, is voor sommige werknemers misschien niet de beste manier. 

• Zorg voor flexibel werk. Werknemers hebben graag de vrijheid en flexibiliteit om hun werk zelf in te richten en uit te voeren. Flexibiliteit doorbreekt de routine, en kan zorgen voor een beter evenwicht tussen werk en privéleven. Wees dus flexibel met je werktijden en sta open voor werken op afstand.

In het verleden werd de kwaliteit van de werkomgeving onbelangrijk geacht om de prestaties en motivatie van werknemers te verbeteren. Nochtans tonen verschillende enquêtes aan dat werknemers productiever zijn in een prettig en goed ingerichte werkomgeving. Als werkgever kan je met de volgende tips rekening houden om de kantoorinrichting en werksfeer aangenamer te maken:

• Zorg voor een gezonde en veilige werkomgeving. Het garanderen van een gezonde en veilige werkomgeving is misschien wel de belangrijkste voorwaarde waar je als werkgever aan moet voldoen. Je doet er goed aan om je werknemers mee verantwoordelijkheden te geven op deze vlakken, door hen bijvoorbeeld te betrekken bij veiligheids- en gezondheidsinitiatieven. 

• Voorzie ontspanningsmogelijkheden. Zorg voor voldoende ontspanningsruimtes op kantoor, zodat je werknemers kunnen pauzeren en te gepasten tijde afstand kunnen nemen van hun werk. Rustpauzes zijn essentieel voor medewerkers om de concentratie aan te scherpen en op lange termijn gemotiveerd te blijven. Richt bijvoorbeeld een ruimte in met zetels en ontspanningsmogelijkheden, waar verpozing en gezelligheid voorop staan. Waarom bijvoorbeeld niet investeren in een voetbaltafel, pingpongtafel of spelconsole?

• Richt je kantoor doelbewust in. Kantoorruimtes zijn vaak niet doordacht ingedeeld, waardoor ze belemmerend kunnen werken voor de communicatie. Herkenbaar? Overweeg dan om je kantoor herin te richten, op een manier die het dagelijkse leven van je werknemers vergemakkelijkt, de communicatie bevordert en de prestaties maximaliseert. Denk bijvoorbeeld aan een open kantoorruimte waar mensen vrij kunnen interageren, vergaderruimtes en kleine overleg-booths. 

• Bied een bedrijfskantine aan. Een bedrijfskantine kan een geweldige aanwinst zijn voor je bedrijf. Een kantine of refter helpt je werknemers niet alleen tijd te besparen, maar helpt ze ook om gezonder te eten. Een evenwichtige voeding bevordert de concentratie en motivatie op het werk, wat leidt tot betere prestaties.

Uit een onderzoek van Raet HR blijkt dat beloning en arbeidsvoorwaarden bij 66% van de werknemers de belangrijkste criteria zijn om bij een bedrijf te (blijven) werken. Goede arbeidsvoorwaarden zorgen immers voor een betere levensstandaard, en dus voor meer comfort. Hoe beter de levenskwaliteit van je werknemers, hoe productiever en gemotiveerder ze zullen zijn. Hieronder geven we enkele concrete voorbeelden:

• Mogelijkheid totwerknemersparticipatie. Een werknemersparticipatie zorgt ervoor dat werknemers mee kunnen genieten van de successen van je bedrijf. De werknemersparticipatie verdeelt een deel van de winst onder de werknemers, binnen een zeer voordelig fiscaal kader. Het feit dat de werknemer gedeeltelijk meeprofiteert, kan de motivatie van deze medewerker een flinke boost geven. Immers: hoe groter zijn motivatie en productiviteit, hoe groter zijn potentiële winst. En daar zal jij als werkgever ook wel bij varen.

• Bied ook secundaire arbeidsvoorwaarden. Hoewel het niet verplicht is, doe je er als werkgever goed aan om ook secundaire arbeidsvoorwaarden aan te bieden. Secundaire arbeidsvoorwaarden zijn een manier om werknemers aan te trekken en (langer) aan je bedrijf te binden. Het zijn leuke extraatjes die bijdragen aan een positieve employer brand, en die je werknemers ook extra kunnen motiveren.

Professionele ontwikkeling is een krachtige motiverende factor. Nochtans wordt het belang van deze factor door veel bedrijven onderschat of genegeerd. Als werkgever kan je de ontwikkeling van je medewerkers op verschillende manieren stimuleren:

• Communiceer de bedrijfsstrategie. Managers moeten de visie van het bedrijf op een heldere manier overbrengen aan de werknemers. Dit realiseer je door een goede interne communicatiestrategie op te zetten die je visie uitdraagt. Je kunt je visie overbrengen en verspreiden via vergaderingen, nieuwsbrieven, seminars, teambuilding, enz. Bovendien moet je ervoor zorgen dat elke werknemer begrijpt wat er precies van hem of haar verwacht wordt. Een goede rolbeschrijving kan helpen om de prestaties en de werksfeer te verbeteren. 

• Stimuleer de creativiteit. Als werkgever moet je je werknemers coachen op een manier die ruimte laat voor creativiteit. Je medewerkers zullen zich waardevol voelen en krijgen het gevoel dat er naar hen geluisterd wordt. Je geeft ze bovendien een kans om projecten te laten slagen op hun eigen manier. Creativiteit van medewerkers draagt bij tot het succes van je bedrijf, aangezien out of the box ideeën cruciaal zijn voor innovatie en ontwikkeling. Op die manier zal je het beste talent voor jou kunnen winnen. 

• Talent management. Door talent management centraal te stellen in al je HR-processen, kunnen werknemers zich professioneel ten volle ontwikkelen. Dit bespaart het bedrijf niet alleen tijd en geld, maar je werknemers zullen ook meer voldoening krijgen van hun werk. Ze zullen beter voorbereid zijn op de toekomstige behoeften van je bedrijf, met als gevolg dat je minder mensen moet aanwerven en talent langer kunt vasthouden.

• Beoordeel je werknemers regelmatig. Maak regelmatig tijd vrij om met elk personeelslid te praten en na te gaan of ze (nog) plezier beleven aan hun werk. Een feedbackmoment is ook de ideale gelegenheid om te vragen of de werknemer mogelijk interesse heeft om andere taken uit te voeren of nieuwe skills te leren. Door als bedrijf een gewoonte te maken van het houden van regelmatige feedbackmomenten en functioneringsgesprekken, kun je je personeelsleden motiveren en helpen om zich in de juiste richting te ontwikkelen. 

Onze laatste tip heeft te maken met de werksfeer. Neem als leidinggevende de tijd om je collega’s te leren kennen en probeer een paar fijne, ongedwongen momenten met hen door te brengen. Iedereen heeft behoefte aan een samenhorigheidsgevoel. Een werknemer die uitgesloten wordt zal niet gemotiveerd zijn, vaak afwezig zijn en ondermaats presteren.

Hieronder volgen een paar manieren om de betrokkenheid van werknemers te bevorderen en een prettige en vriendelijke werksfeer te creëren.

• Organiseer formele evenementen. Het is een goed idee om trainingen, workshops en seminaries te organiseren. Op die manier leren werknemers hun eigen team en andere teams beter kennen, zodat ze beter kunnen samenwerken. Dit kan meestal op kantoor. 

• Organiseer ook informele evenementen. Als aanvulling op formele bedrijfsevenementen moet de werkgever ook voldoende informele momenten organiseren. Deze momenten zorgen ervoor dat medewerkers nader met elkaar kunnen kennismaken, op een ongedwongen manier. Er zijn verschillende soorten informele evenementen die je als bedrijf kunt voorzien. Denk bijvoorbeeld aan bedrijfsuitjes, jaarlijkse bedrijfsfeesten, teambuildings, afterworks, teamontbijt, sportmogelijkheden, enz.

• Gebruik moderne communicatiemiddelen. Vandaag de dag zijn er talloze online en offline manieren om de communicatie tussen teams en collega’s te bevorderen. Je zou als bedrijf bijvoorbeeld een leuke bedrijfskrant kunnen ontwerpen, een intranet opzetten en je kan ook gebruik maken van sociale netwerken.