Wat is jobcraften? Een gids voor werkoptimalisatie

Jobcraften of jobcrafting kan beschouwd worden als een manier waarop werknemers weer plezier kunnen vinden in hun baan. Deze methode biedt hen de ruimte om hun takenpakket bij te schaven, zodat hun huidige baan wat meer in de buurt komt van hun droombaan. Dit kan al worden bereikt door enkele kleine aanpassingen door te voeren. Zo zou je een werknemer meer taken kunnen laten uitvoeren die beter aansluiten bij zijn of haar sterke punten.

Over het algemeen zijn er vier verschillende vormen van jobcraften. Het gaat om vier aspecten in een baan waar je aan kan sleutelen om het de werknemer aangenamer te maken.

1. Taakgerichte crafting: hierbij wordt de inhoud van het takenpakket van de werknemer gewijzigd. Je houdt meer rekening met de capaciteiten van de individuele werknemer en past eventueel ook de hoeveelheid taken aan.

2. Relationele crafting: hierbij worden de samenwerkingsvormen en interacties die de werknemer op de werkvloer aangaat aangepast. Dit kan betrekking hebben op zowel interne interacties met collega’s en leidinggevenden als externe interacties met klanten.

3. Cognitieve crafting: hierbij worden de waarde en betekenis van de bijdragen van de werknemer duidelijker gemaakt, zodat hij of zij een helderder, concreter doel heeft om naar te streven.

4. Contextuele crafting: hierbij worden contextuele aspecten aangepast, zoals de werktijden of zelfs de werkomgeving van de werknemer. Op die manier geef je de werknemer de mogelijkheid om zijn of haar werkuren zelf in te delen en te werken op de momenten waarop hij of zij het meest productief is.

Hoewel het op het eerste gezicht lijkt alsof jobcrafting een concessie is die werkgevers moeten doen, biedt deze methode eigenlijk tal van voordelen voor zowel werknemers als werkgevers. Enkele van deze voordelen zijn:

• Verhoogde werknemerstevredenheid en betrokkenheid: door de werkomgeving en het takenpakket van de werknemers te verbeteren, wordt hun tevredenheid verhoogd, wat leidt tot meer passie, welzijn en werkplezier alsook een hogere betrokkenheid bij het bedrijf.

• Verhoogde productiviteit en creativiteit: werknemers die tevreden zijn met hun werk, zijn sneller geneigd om extra inspanningen te leveren. Ze zullen bijvoorbeeld sneller een extra taak op zich nemen of wat langer doorwerken mocht dat nodig zijn.

• Betere afstemming van taken op persoonlijke sterke punten en interesses: dit voordeel spreekt voor zich. Als je jouw medewerkers taken laat uitvoeren waar ze goed in zijn, zullen ze doorgaans beter presteren. Bovendien zorg je zo voor een betere groepsdynamiek.

• Besparing op personeelskosten: tevreden werknemers blijven doorgaans langer werken bij dezelfde werkgever. Dit resulteert in een lager personeelsverloop en lagere kosten voor het aannemen en inwerken van nieuwe werknemers, terwijl de inzetbaarheid van het personeel toeneemt.

Het kan trouwens ook interessant zijn om in je vacatureteksten te vermelden dat jobcrafting mogelijk is binnen je bedrijf. Zo vergroot je de kans dat talentvolle mensen bij jouw bedrijf solliciteren en blijven werken.

Template voor functioneringsgesprekken

Deze template helpt je om het gesprek gestructureerd, zelfverzekerd en doelgericht te voeren en zelfverzekerd over prestaties, verwachtingen en doelen te praten.

Sjabloon downloaden

Wil je zelf aan de slag met jobcrafting? Volg dan de volgende stappen om deze methode op een efficiënte manier in te voeren in je bedrijf.

Ten eerste is het belangrijk om jezelf af te vragen waarom je jobcrafting wilt toepassen. Wat zal het je bedrijf en je werknemers opleveren? Daarnaast is het ook essentieel om te onderzoeken in hoeverre werkgerelateerde aspecten aangepast kunnen worden. Tot op welke hoogte kan je jouw werknemers de ruimte geven om jobcrafting toe te passen? Deze inzichten zijn van cruciaal belang voordat je met werknemers in gesprek gaat over jobcrafting.

Ga in gesprek met je werknemers en laat hen de huidige situatie in kaart brengen. Het opstellen van persoonlijke ontwikkelingsplannen of het organiseren van een medewerkersonderzoek kan een waardevolle eerste stap zijn om jobcrafting te faciliteren. Het is belangrijk om hierbij echt vanuit het perspectief van de medewerkers te vertrekken.

Breng de volgende zaken in kaart van je werknemers:

• Het huidige takenpakket en de verdeling van de taken;

• De sterke en zwakke punten;

• Met welke collega’s, teams en leidinggevende de werknemer in aanraking komt.

Deze gegevens kan je dan als uitgangspunt gebruiken om concrete aanpassingen door te voeren.

Bekijk met je werknemer welke behoeften hij of zij heeft en welke momenteel nog niet worden vervuld. Op basis van deze informatie, in combinatie met de bovenstaande gegevens, kan je bepalen welke vorm(en) van jobcrafting jullie zullen toepassen.

Loopt de samenwerking met een bepaalde collega erg stroef? Zijn er taken die echte energievreters zijn en die geëlimineerd kunnen worden? Of kan het probleem (deels) worden opgelost door de werktijden wat te verschuiven? Probeer samen zo goed mogelijk tot de kern van de problemen te komen, zodat de oplossingen effectief zijn en vruchten zullen afwerpen.

Maak samen concrete afspraken over de concrete aspecten die jullie gaan aanpassen. Zorg ervoor dat de acties worden geformuleerd aan de hand van SMART-doelstellingen, zodat ze specifiek, meetbaar, acceptabel, realistisch en tijdgebonden zijn. Op die manier vermijd je dat de acties vaag blijven en dus vrijblijvend aanvoelen.

Jobcrafting is een continu proces. Werknemers kunnen blijven sleutelen aan hun functie en jij kan ze daarbij helpen. Plan daarom op regelmatige tijdstippen een evaluatie in van de afspraken die jullie hebben gemaakt.

Bespreek tijdens het evaluatiegesprek wat er al is bereikt en welke resultaten een bepaalde aanpassing heeft opgeleverd. Is de werknemer gelukkiger met zijn of haar huidige functie? Als dat niet het geval is, ga dan samen terug aan de tekentafel zitten om bij te sturen en verdere aanpassingen te maken.

Genereer razendsnel maatwerkrapporten

Voorzie je team van HR-software waarmee ze binnen een paar klikken standaard- en maatwerkrapporten kunnen genereren. De analysemogelijkheden van Personio bieden hulp: klik op de knop om te zien hoe het werkt.

Genereer aangepaste rapporten voor jouw organisatie

Als HR-specialist ben jij degene die jobcrafting kan faciliteren en promoten binnen het bedrijf. Tijdens evaluatiegesprekken met de werknemers kan je aanvoelen waar de behoeften liggen en of jobcrafting een passende methode is om de werknemerstevredenheid te verbeteren. Daarnaast ben je ook de persoon die aan medewerkers ondersteuning zal bieden als jobcrafting inderdaad een goede oplossing blijkt.

Hou er echter rekening mee dat jobcrafting alleen mogelijk is in een organisatie met een flexibele cultuur. Er moet ruimte zijn in het bedrijf om taken door te schuiven, teamleden te wisselen en werklocaties aan te passen om jobcrafting succesvol te kunnen toepassen.

Jobcraften biedt veel voordelen voor zowel werkgevers als werknemers. Het is een bewezen methode om de werknemerstevredenheid te verbeteren en meer passie en betrokkenheid te creëren op de werkvloer. Het toepassen van jobcrafting resulteert vaak in een lager personeelsverloop. Daarnaast draagt jobcrafting bij aan duurzame inzetbaarheid doordat werknemers meer voldoening halen uit hun werk en zich beter kunnen ontwikkelen binnen hun functie.

Tijdens de jaarlijkse functioneringsgesprekken of tussentijdse evaluatiegesprekken kan je de voortgang van het jobcrafting-proces bespreken met je werknemers. Ook een medewerkerstevredenheidsonderzoek is een nuttig instrument om dit proces te evalueren. Het is belangrijk om de acties die jullie hebben besproken bij te houden in een document of software, zodat je er makkelijk naar kunt teruggrijpen.

Jobcrafting richt zich op de werknemer en de individuele competenties en wensen, waarbij taken en verantwoordelijkheden worden aangepast zodat ze beter aansluiten bij zijn of haar sterke punten en interesses. Jobcarving daarentegen richt zich meer op de functie zelf. Bij jobcarving worden taken opgesplitst of herontworpen, zodat mensen met een beperking of ongeschoolde werkers een deel van het werk kunnen uitvoeren dat aansluit bij hun vaardigheden. Het doel van jobcarving is om als bedrijf meer inclusief te zijn en kansen te bieden aan mensen met verschillende achtergronden en capaciteiten.