Intrinsieke motivatie op de werkvloer: hoe krik je ze op?

De intrinsieke motivatie verwijst naar de interne prikkels die iemand drijft tot actie. Iemand doet iets omdat hij of zij daar persoonlijke voldoening uit haalt. Dit type van motivatie wordt, in tegenstelling tot extrinsieke motivatie, vooral gedreven door persoonlijke factoren zoals zelfontplooiing, het ervaren van plezier, of het vervullen van een missie. 

Een praktisch voorbeeld van intrinsieke motivatie op de werkvloer is de situatie waarin een werknemer uit zichzelf vraagt om een cursus te volgen om zijn werk beter te kunnen doen, hoewel er geen onmiddellijke beloning aan verbonden is. Deze werknemer leert graag nieuwe vaardigheden en investeert in zijn eigen toekomst.

Intrinsieke motivatie komt voort uit een directe positieve relatie tussen de persoon en een situatie, of uit persoonlijke factoren die niet altijd duidelijk zijn. Een voorbeeld hiervan is wanneer iemand poëzie schrijft of graag boeken leest voor de eigen plezierbeleving. 

Een extrinsiek gemotiveerd persoon stelt bepaalde handelingen of gedrag omdat er een beloning aan verbonden is, of om negatieve gevolgen te vermijden. Een voorbeeld van extrinsieke motivatie op het werk is de situatie waarin een werknemer een KPI wilt behalen om zo een jaarlijkse bonus te krijgen. 

Merk op dat geen van beide motivatievormen beter is dan de andere. Iedereen heeft behoefte aan intrinsieke motivatie, en iedereen heeft er ook baat bij om extrinsiek gemotiveerd te zijn. Als werkgever wil je beide motivatievormen koesteren. Hieronder lees je meer over het benutten van de intrinsieke motivatie.

Intrinsiek gemotiveerde werknemers zijn vaak enthousiaster over hun werk, omdat ze er voldoening uit halen, ongeacht de mogelijke externe beloningen. In het ideale scenario is een werknemer zowel intrinsiek als extrinsiek gemotiveerd. In dit artikel staan we louter stil bij de voordelen van intrinsiek gemotiveerde medewerkers voor een bedrijf: 

• Meer betrokkenheid: intrinsiek gemotiveerde medewerkers zijn vaak meer betrokken bij je organisatie. Dit verhoogt hun productiviteit en welzijn op het werk. 

• Duurzaam gevoel: omdat de intrinsieke motivatie een gevoel is dat van binnenuit komt, is het meestal ook van lange duur. Oprechte passie en enthousiasme voor een taak of project blijven lang hangen.

• Onveranderlijk: overtuigingen, waarden en basisbehoeften van mensen veranderen zelden. Om de intrinsieke motivatie van je medewerkers te stimuleren, moet je leren om je werknemers te begrijpen.

• Kostenbesparing: intrinsieke motivatie kost zelden geld. Gelukkige werknemers hebben minder behoefte aan extrinsieke motivatiemiddelen die een bedrijf vaak handenvol geld kosten (bonussen, secundaire arbeidsvoorwaarden enzovoort). Je moet hier als bedrijf een evenwicht in vinden.

Hier lees je een paar concrete voorbeelden van intrinsieke motivatie.

• Een medewerker behaalt een bachelor- of masterdiploma om een specifieke carrière na te streven.

• Een werknemer werkt al enkele jaren bij hetzelfde bedrijf omdat hij of zij daar gelukkig is.

• Een collega blijft uit plichtsbesef nog wat langer doorwerken om een taak af te krijgen. 

• Een werknemer presteert steeds beter omdat hij of zij zich wil bewijzen.

• Een medewerker blijft nieuwe vaardigheden leren en zich bijscholen op het werk of naast de werkuren om te kunnen groeien op persoonlijk en/of zakelijk vlak.

Intrinsiek gemotiveerde werknemers zijn meestal te herkennen aan hun geluksgevoel op het werk, plichtsbesef, leergierigheid, doorzettingsvermogen, productiviteit en betrokkenheid. Ze beschikken ook over de vaardigheden en motivatie om zeer autonoom te werken. Bij het stimuleren van de intrinsieke motivatie is het ook belangrijk om aandacht te schenken aan het psychologisch contract tussen werkgever en werknemer. Dit contract heeft betrekking op de onderlinge verwachtingen en verplichtingen tussen beide partijen.

Het bevorderen van de intrinsieke motivatie op de werkplek kan heel uitdagend zijn. Hier volgen 5 nuttige tips om je op weg te helpen.

Je weet nu al dat intrinsiek gemotiveerde werknemers beter presteren op het werk. Maar op welke manieren kun je hen beter motiveren? Om dit te weten te komen kun je als manager of werkgever gebruik maken van een aantal onderzoeksinstrumenten. Het is best moeilijk om de motivatie van je medewerkers accuraat te meten, maar aan de hand van feedbackgesprekken en enquêtes kom je al een heel eind ver.

Twee belangrijke manieren om de intrinsieke motivatie van je medewerkers te verhogen, is door te zorgen voor voldoende uitdaging op het werk en door waardevolle ervaringen te creëren. Als werkgever of manager speel je een grote rol om een uitdagende en inspirerende werkomgeving tot stand te brengen waar medewerkers zich goed voelen en zich ten volle kunnen engageren. Een effectieve methode om dit te bereiken is door middel van motiverende gespreksvoering, waarbij actief geluisterd wordt naar de behoeften en ambities van medewerkers.

Alles begint met het opstellen van een visie en bedrijfsdoelen waar de meeste werknemers zich in kunnen vinden. Tegenwoordig hebben de meeste bedrijven ook een sociale missie die boven het normale zakenleven uitstijgt. Denk bijvoorbeeld aan vrijwilligerswerk of milieubewustzijn.

Om talent langer vast te houden en hen te motiveren moet je ook zorgen voor voldoende carrièremogelijkheden en ontwikkelingskansen. Werknemers vinden het meestal belangrijk om iets bij te leren en te groeien op het werk. Daarnaast is het belangrijk om een gezonde work-lifebalance te bevorderen, wat essentieel is voor het welzijn en de motivatie van medewerkers op lange termijn.

Al deze dingen zijn ongelooflijk motiverend voor de meeste werknemers. Het is dus een goed idee om af en toe samen te brainstormen met je hr-managers. Biedt jouw bedrijf op dit moment voldoende motiverende ontplooiingskansen voor je medewerkers? 

Het succes van de meeste bedrijven wordt gedragen door de breedste schouders. Dit zijn de managers. Slechte managers kunnen je werknemers demotiveren en de productiviteit van je bedrijf negatief beïnvloeden. Talent kan zich niet ontwikkelen wanneer slecht leiderschap in de weg staat.

Bepaal eerst met je recruiters aan welk type leiderschap je bedrijf momenteel behoefte heeft. Ben je een jong bedrijf? Zo ja, dan heb je misschien eerder visionaire leiders nodig. Leid je een groot bedrijf waar compliance belangrijk is? Dan zijn gezaghebbende leiders waarschijnlijk beter geschikt. De juiste leider weet je werknemers altijd te motiveren. 

Leiderschap moet ook (verder) ontwikkeld en onderhouden worden. Managers kunnen bijvoorbeeld getraind worden om beter te leren luisteren naar de behoeften van je medewerkers. Je kunt ze ook leren om een betere coach te zijn. Zo creëer je een bedrijfscultuur waarin mensen voortdurend gemotiveerd, uitgedaagd en geïnspireerd worden. 

Je kunt je bedrijfscultuur ook afstemmen op de interne motivatie van je werknemers. Zo creëer je een werkgemeenschap waarin mensen dezelfde waarden delen, elkaar helpen en elkaar motiveren. Motivatie is immers in zekere zin besmettelijk.

Zo kun je op het werk plaats maken voor hobby’s, sociale evenementen of wedstrijden waarbij mensen op een competitieve, maar speelse manier met elkaar in verbinding kunnen gaan. Het is ook een goed idee om gezamenlijk aan vrijwilligerswerk te doen.

Naast de sociale voordelen van dit soort activiteiten, zorg je er zo ook voor dat werknemers trots kunnen zijn op hun werk. Een gevoel van trots is een van de belangrijkste intrinsieke motivatieredenen die er zijn. Trotse en tevreden medewerkers kun je vaak langer aan je bedrijf binden. 

Geld zal vaak een doorslaggevende factor zijn, maar geld is ook niet alles. Laszlo Bock, eenvoormalig hr-manager bij Google, legt bijvoorbeeld uit hoe Google zijn werknemers motiveerde door minder hiërarchisch te werken en flexibel om te gaan met werktijden.

Bedrijven als Shell maken gebruik van sociaal engagement en interne opleidingsprogramma’s om werknemers en veelbelovende rekruten enthousiast te maken voor hun missie. Je kunt al deze zaken integreren in je employer branden er tijdens het wervingsproces van nieuwe kandidaten aandacht aan besteden.

Als werkgever kun je de intrinsieke motivatie van medewerkers verhogen door een werkomgeving te creëren waarin autonomie (vrije keuzes), verbinding (samenwerken aan een gemeenschappelijke visie) en competentie (ontwikkelen van vaardigheden) worden aangemoedigd. 

Intrinsieke motivatie is belangrijk voor het doorzettingsvermogen van medewerkers, het succesvol voltooien van projecten en het zoeken naar nieuwe oplossingen. Een hoge intrinsieke motivatie van medewerkers zorgt voor meer welzijn, productiviteit en betrokkenheid op het werk. 

Je kunt de intrinsieke motivatie van werknemers herkennen aan verschillende kenmerken. Een medewerker die intrinsiek gemotiveerd is heeft meestal zin om te werken, neemt autonome beslissingen, voelt zich uitgedaagd en is blij met de taken die hij of zij uitvoert. Deze kenmerken komen niet of minder sterk naar voren bij werknemers die (louter) extrinsiek gemotiveerd zijn.