Wat is het instructierecht van de werkgever? Verplichtingen en grenzen

Het instructierecht van de werkgever verwijst naar het recht van de werkgever om aanwijzingen te geven over hoe de werknemers hun taken moeten uitvoeren en om de algemene orde in het bedrijf te handhaven. Dit recht is wettelijk vastgelegd in artikel 7:660 van het Burgerlijk Wetboek. Dit wettelijk verankerde recht biedt de werkgever een juridisch kader om richting en vorm te geven aan het gedrag en de prestaties van werknemers op het werk.

Het instructierecht gaat echter niet alleen over de manier waarop de taken moeten worden uitgevoerd. Het recht kan ook betrekking hebben op bijvoorbeeld de werktijden, veiligheidsmaatregelen, klantenservice en communicatie. Elk aspect van het werk dat invloed kan hebben op de efficiëntie, veiligheid en reputatie van het bedrijf kan onder het instructierecht vallen. 

Als werkgever heb je de mogelijkheid om richtlijnen en regels op te stellen met betrekking tot verschillende aspecten van het werk. Het kan hierbij bijvoorbeeld gaan om gedragsnormen of regels rondom de manier van werken. Hier zijn enkele voorbeelden van onderwerpen die onder het instructierecht kunnen vallen:

• De manier waarop werknemers specifieke taken moeten uitvoeren.

• Het beoogde gebruik van bedrijfseigendommen zoals computers, voertuigen of werkuitrusting.

• Gedragsnormen op het werk zoals de dresscode, het taalgebruik en de communicatie met klanten.

• Gezondheids- en veiligheidsprocedures zoals het dragen van veiligheidsuitrusting, hygiënenormen en de procedures bij een ongeval op het werk.

Het is belangrijk om je te realiseren dat het instructierecht niet absoluut is. Er zijn grenzen aan wat je als werkgever als instructie kan geven aan je medewerkers. Deze beperkingen worden bepaald door de wet, de individuele arbeidsovereenkomst, collectieve arbeidsovereenkomsten en soms ook door gerechtelijke uitspraken.

De juiste HR-oplossing voor veerkrachtige bedrijven

In onze nieuwste whitepaper (Engelstalig) laten we zien hoe acht verschillende internationale bedrijven Personio hebben gebruikt om veerkracht in hun bedrijf op te bouwen en succesvol te zijn. Klik op de onderstaande knop om de whitepaper te downloaden en ontdek hoe Personio jou kan helpen hetzelfde te doen.

Download het onderzoek hier

Hoewel het instructierecht aanzienlijke bevoegdheden verleent aan de werkgever, zijn er ook duidelijke grenzen aan dit recht. Deze grenzen zijn bedoeld om het evenwicht te bewaren tussen het recht van de werkgever om het bedrijf te leiden enerzijds en de rechten van de werknemers anderzijds. Dat is waar leiderschapsontwikkeling een belangrijke rol inneemt.

De instructies die je als werkgever aan je medewerkers geeft, moeten:

• gerelateerd zijn aan de uitvoering van het werk of aan de goede orde in het bedrijf;

• in overeenstemming zijn met de algemeen bindende regels en de afspraken die zijn gemaakt in het kader van de arbeidsovereenkomst;

• redelijk en billijk zijn, rekening houdend met de belangen van de werknemers;

• in overeenstemming zijn met de fundamentele rechten van de werknemers, zoals de vrijheid van meningsuiting, het recht op privacy en de anti-discriminatievoorschriften.

Bovendien, hoewel je als werkgever het recht hebt om instructies te geven, heb je ook de plicht om ervoor te zorgen dat deze instructies bekend zijn bij je werknemers, dat ze redelijk zijn en dat ze consequent worden toegepast.

Goede voorbereiding, duidelijke planning

Met Personio heb je altijd toegang tot feedback en informatie van medewerkers, zodat je goed voorbereid aan je personeelsgesprekken begint.

Functies ontdekken

Als HR-professional speel je een belangrijke rol bij de toepassing van het instructierecht van de werkgever, en daarmee ook bij het handhaven van de naleving van de bedrijfsvoorschriften. Denk hierbij ook aan de kennis en vaardigheden die werknemers moeten verwerven om aan de regels te kunnen voldoen. 

Als een werknemer de regels niet naleeft, terwijl hij of zij de kennis en kunde heeft om dat wel te doen, kun je als werkgever verschillende maatregelen nemen. De eerste stap is vaak om de werknemer eraan te herinneren wat de regels zijn en waarom ze belangrijk zijn. Soms is een informeel gesprek alles wat er nodig is om het probleem op te lossen. 

Als de overtredingen systematisch blijven doorgaan, kun je formele stappen ondernemen. Je kunt de medewerker bijvoorbeeld een officiële schriftelijke waarschuwing geven. In sommige gevallen, zoals bij ernstige of herhaalde overtredingen, kan het nodig zijn om strengere maatregelen te nemen, zoals het opleggen van boetes, het intrekken van privileges, of zelfs het beëindigen van de arbeidsovereenkomst.

Leestip: Verdiep je in effectieve strategieën voor het omgaan met arbeidsconflicten en het bevorderen van een positieve werkomgeving.

Werkweigering wordt gedefinieerd als het bewust nalaten om het werk uit te voeren of het niet opvolgen van redelijke instructies van de werkgever. Medewerkers die weigeren om legitieme instructies op te volgen, kunnen onderworpen worden aan disciplinaire sancties.

Een verworven recht is een recht dat een werknemer heeft verkregen door een bepaalde situatie of handeling in het verleden. Dit kan bijvoorbeeld een loonsverhoging zijn die een werknemer heeft gekregen vanwege zijn of haar eerdere functie. 

Of en in welke mate je een werknemer kunt verplichten om op zaterdag te werken, is afhankelijk van de specifieke situatie en de arbeidsovereenkomst. Als er in de arbeidsovereenkomst is opgenomen dat de werknemer ook op zaterdagen beschikbaar moet zijn, dan kan de werkgever dit eisen. Als dit niet het geval is, dan kan het zijn dat de werkgever over deze kwestie moet onderhandelen met de werknemer.