Het nieuwe werken: betekenis, voordelen en uitdagingen

De term ‘het nieuwe werken’ is ontstaan in de context van de vierde industriële revolutie. Het gaat daarbij om veranderingen in de manier van werken en omstandigheden waaronder het werk gedaan wordt. Het gaat hier niet alleen om veranderingen in de industriële sector, maar in alle sectoren.

Het nieuwe werken wordt vooral gekenmerkt door de digitalisering en de interconnectiviteit. Processen worden digitaal ondersteund of volledig geautomatiseerd. Mensen kunnen altijd en overal werken en de hele wereldeconomie is onderling verbonden.Het concept van het nieuwe werken

In sommige Europese landen wordt de term Work 4.0 gehanteerd om de gevolgen van de digitalisering op de werkplek te bespreken, maar in Nederland is de term ‘het nieuwe werken’ ingeburgerd. Bij het nieuwe werken ligt de nadruk op de individuele vrijheid van medewerkers om hun werk naar eigen wensen en behoeften vorm te geven.

De nieuwe manier van werken brengt heel wat voordelen met zich mee, zowel voor de werkgever als voor de werknemers. De belangrijkste voordelen van het nieuwe werken zijn: 

• Eigen aansturing. Medewerkers hebben zelf veel meer de touwtjes in handen. De medewerker bepaalt zelf waar en wanneer hij of zij werkt, en vult zijn of haar werk zelf in. Deze flexibiliteit zorgt voor een groter gevoel van vrijheid, meer voldoening en minder stress.

• Een betere work-lifebalance. De flexibiliteit om plaats- en tijdonafhankelijk te werken geeft medewerkers meer vrijheid in hun planning. Op die manier kunnen medewerkers een beter evenwicht vinden tussen werk en vrije tijd. Dit biedt ruimte om zich te richten op zowel persoonlijke als professionele groei door nevenactiviteiten uit te oefenen. Deze activiteiten kunnen zowel verrijkend zijn voor hun carrière als bijdragen aan hun welzijn.

• Efficiënter werken. Minder vergaderen, minder reistijd, geen files,... Al deze zaken zorgen ervoor dat medewerkers vaak ook meer gefocust zijn en efficiënter werken. Bovendien zorgt de vrijheid om van overal te werken ook voor lagere reiskosten.

• Minder ziekteverzuim. Praktische problemen, zoals ziekte van het kind van een medewerker, kunnen makkelijker opgevangen worden. En ook als de medewerker zelf ziek is, zal hij vaak sneller weer aan de slag gaan.

Het nieuwe werken mag dan wel een heel aantal voordelen hebben, toch zijn er ook enkele aandachtspunten: 

• Minder interactie met collega’s. Door plaats- en tijdonafhankelijk te werken ervaren medewerkers minder interactie met collega’s. Dit kan leiden tot isolatie en een verminderde betrokkenheid bij de organisatie. Werknemers kunnen zich mogelijk ook minder identificeren met de werkgever.

• Werk en leven lopen door elkaar. Het gevaar bestaat dat werk en privé volledig door elkaar gaan lopen. Dit kan bij medewerkers zorgen voor extra stress en planningsproblemen. 

• Minder controle voor de werkgever en de noodzaak van een nieuwe manier van leidinggeven. Als werkgever heb je minder controle op het werk en je medewerkers. Het nieuwe werken vergt ook een nieuwe manier van leidinggeven.

• Aanpassing van de organisatie. Medewerkers zijn minder aanwezig op kantoor, wat soms grote aanpassingen vergt voor de organisatie. Bovendien moeten de medewerkers ook uitgerust zijn om hun werk remote op dezelfde manier te kunnen uitvoeren. 

Het nieuwe werken omvat een hele reeks ontwikkelingen, als gevolg van de digitalisering. Hieronder lees je de belangrijkste digitale evoluties op de werkvloer:

Een medewerker moet vandaag de dag overal kunnen werken via digitale tools. Dit vergt nieuwe IT-systemen en processen die aangepast zijn aan het nieuwe werken. Digitale hulpmiddelen zijn volledig ingeburgerd en vaak zelfs onmisbaar om het werk goed te kunnen doen. Ondanks de opkomst van virtuele vergaderingen, blijven zakenreizen belangrijk voor het opbouwen van persoonlijke relaties en netwerkmogelijkheden. Daarom moet een balans worden gevonden tussen het gebruik van digitale tools en persoonlijke interacties.

Met een wifiverbinding kan er vandaag overal ter wereld gewerkt worden. Deze flexibiliteit maakt het zelfs mogelijk om thuis te werken vanuit het buitenland, een trend die steeds meer aan populariteit wint. Aanwezigheid op kantoor is minder vaak, of zelfs helemaal niet meer nodig. Dit is met name het geval bij hybride werken. De communicatie kan verlopen via e-mail, chat en nog tal van andere tools. Via de cloud zijn alle documenten beschikbaar. Op die manier kan de medewerker zijn eigen tijd inplannen en een stuk flexibeler werken. 9-tot-5-jobs zijn zo volkomen verleden tijd. Deze manier van werken biedt zelfs de mogelijkheid voor een workation, waarbij werken en ontspannen gecombineerd worden op een vakantiebestemming.

Een hiërarchische manier van leidinggeven is niet meer mogelijk, want er is veel minder controle. Medewerkers nemen individueel hun verantwoordelijk, plannen hun eigen werk in, en werken vanop afstand aan gezamenlijke projecten. Een manager stuurt veel minder. Hij wordt in plaats daarvan gezien als een coach, aanjager en motivator. 

Processen worden steeds verder geautomatiseerd. Menselijke inbreng is vaak helemaal niet meer nodig. Zelflerende algoritmen zorgen ervoor dat systemen zichzelf verbeteren. Met big data kunnen computers en systemen beter dan ooit toekomstige ontwikkelingen voorspellen, en vaak een heel stuk beter dan wat mensen kunnen bedenken. 

De wereldwijde connectiviteit laat outsourcing over de hele aardbol toe. Naast outsourcing, biedt detachering een flexibele oplossing voor bedrijven om snel expertise in te zetten waar dat op dat moment nodig is. Dit drukt niet enkel de kosten, maar maakt ook de wereldwijde kennis te allen tijde beschikbaar. Meer en meer taken worden uitbesteed, waardoor de flexibiliteit almaar groter wordt. 

De technologie verandert razendsnel en medewerkers moeten bijblijven. Soft skills worden steeds belangrijker, en ook het nemen van verantwoordelijkheid en de capaciteit om jezelf sturen zijn essentieel. In dit artikel over personeelsplanning lees je hoe je je medewerkers optimaal kunt inzetten en inplannen met het oog op de toekomst.

Mission Possible: zo pak je HR-transformatie aan

Hoe kunnen dit soort ingewikkelde digitaliseringsprojecten succesvol uitgevoerd worden? Lees deze gids voor nuttige informatie over het plannen en implementeren van het proces.

Download hier onze gids

Iedere evolutie brengt veel onzekerheden met zich mee. Verandering stelt nieuwe eisen aan mensen, en dat is op de werkvloer niet anders. Om toekomstbestendig te blijven, moeten werkgevers zichzelf heruitvinden en hun werknemers voorbereiden op het nieuwe werken. 

Lees hieronder met welke punten een bedrijf rekening moet houden bij de omschakeling naar het nieuwe werken.

Hetup-to-date houden van de IT-systemen in je bedrijf vergt voortdurende inspanningen. Hardware en software om altijd en overal te kunnen werken zijn onmisbaar. Medewerkers verwachten dat ze met hun eigen toestellen kunnen werken, en dat de zakelijke software op de pc net zo gebruiksvriendelijk is als de software op hun smartphone. 

Systemen en data zijn cruciaal om efficiënt te kunnen werken. Verlies, diefstal of uitval kan dramatische gevolgen hebben voor de organisatie. Bovendien gelden er ook strenge wettelijke normen voor de bescherming van persoonsgegevens. Systemen die van overal toegankelijk zijn, bieden heel wat mogelijkheden voor hackers. Het is dus niet verwonderlijk dat cyberaanvallen steeds vaker voorkomen. Gegevensbeveiliging is vandaag misschien wel de belangrijkste taak van de IT-afdeling. 

Medewerkers werken steeds meer thuis of op locatie. Door deze ontwikkeling is er enorm veel overbodige kantoorruimte en wijzigt de kantoorfunctie. Slimme kantoorconcepten met de nodige flexibiliteit zijn dan ook aan een opmars bezig. Vergaderen, elkaar ontmoeten en ideeën uitwisselen staan daarbij centraal.

Flexibele werktijden waarbij werk en gezin op elkaar afgestemd kunnen worden, zijn een evidentie. Daarom introduceren steeds meer organisaties een vierdaagse werkweek, om werknemers meer flexibiliteit en een betere balans tussen werk en privéleven te bieden.

Delegeren en controleren werkt niet meer. Werknemers zitten geografisch verspreid en verwachten een andere manier van leiding geven. Met nieuwe benaderingen zoals de nudge-theorie, die gericht is op het subtiel beïnvloeden van gedrag, kunnen managers de teamleden effectief leiden, ongeacht hun locatie. Managers moeten schakelen tussen aansturen, stimuleren, coachen, ondersteunen en motiveren. 

De realiteit van vandaag is niet de realiteit van morgen. Alles verandert razendsnel en bedrijven moeten snel en effectief kunnen inspelen op nieuwe ontwikkelingen. Agile werkmethoden zijn ingeburgerd, waarbij scrum zowat de bekendste is. Om deze manier van werken succesvol te implementeren, is deskundige kennis nodig. Het vergt een andere manier van denken, en zelfs een andere bedrijfscultuur. Dit vergt een helder werkplan, andere manier van denken, en zelfs een andere bedrijfscultuur.

Mee zijn met de digitalisering, bijscholen, veranderen - het kan voor angst zorgen bij medewerkers. Medewerkers moeten geënthousiasmeerd en actief betrokken worden in het verhaal van het nieuwe werken. Luisteren, overleggen en begeleiden zijn daarbij werkelijk een must. 

Hooggekwalificeerde specialisten zijn tegenwoordig meer gegeerd dan ooit. Er is een tekort aan technische experts, en dat remt de groei van bedrijven af. Bedrijven moeten intensief talent werven en toekomstgericht denken. Outsourcing en werken met freelancers spelen hierbij een belangrijke rol. 

Langdurig zitten is nefast voor de gezondheid van medewerkers. Daarnaast kunnen ook stress en een hoge werkdruk heel wat onheil veroorzaken. Actief zorg dragen voor zowel de fysieke als mentale gezondheid van de medewerkers is een must voor elke onderneming. 

De wetgeving en regels kunnen de nieuwe technologieën niet volgen. En ook aan vrijheid en flexibiliteit op het werk zijn wel wat regels verbonden. Echter, er zijn ook heel wat digitale evoluties op de werkvloer die niet optimaal tot ontwikkeling komen door een gebrekkig wetgevend kader. 

Excel-template voor personeelsplanning

Zonder professionele personeelsplanning kan je opdrachten of bestellingen niet efficiënt verwerken en niet flexibel reageren op veranderingen in de markt. Maak je planning met onze gratis Excel-templae.

Nu downloaden!

Het nieuwe werken mag dan wel aardig wat voordelen hebben, er komt ook kritiek op. Dit zijn de 3 belangrijkste punten van kritiek: 

1. Machines maken menselijke arbeid overbodig

Laaggeschoolde arbeid en repetitief werk verdwijnt. Machines, computer en robots nemen het werk van mensen over. Digitalisering zorgt wel voor nieuwe banen, maar het gaat om banen voor hooggeschoolde medewerkers. Niet elke medewerker kan omgeschoold worden. Bestaande banen verdwijnen als sneeuw voor de zon. Als de digitalisering zich op hetzelfde tempo blijft doorzetten, zullen we ons economische systeem, gericht op volledige werkgelegenheid moeten herzien. 

1. Toenemende belasting van werknemers

Werknemers hebben het gevoel dat ze altijd beschikbaar moeten zijn. De grens tussen werk en vrije tijd vervaagt. Het werk wordt ook steeds veeleisender en complexer. Bovendien zijn heel wat medewerkers angstig om hun baan te verliezen of niet meer mee te kunnen met de nieuwste IT-trends.

1. Mensen worden via technologie gecontroleerd

Technologie zorgt ervoor dat medewerkers voortdurend gecontroleerd worden. Er zijn wel wetten, maar die lopen vaak achter. Het risico op misbruik van technologieën is groot en veel mensen hebben het gevoel dat ze er machteloos tegenover staan. 

De digitalisering gaat oneindig door. Na het nieuwe werken komt nog nieuwer werken. Ondanks alle kritiek kunnen we deze ontwikkelingen niet tegenhouden. Daarom is het belangrijk dat we eerlijke randvoorwaarden creëren en mensen centraal blijven stellen bij de manier waarop we werken.

Het nieuwe werken is een overkoepelende term voor het ontwikkelen van andere, meer moderne manieren van werken. Het betekent dat je als werkgever bewust nadenkt over je bedrijfsactiviteiten en -processen en hoe je hier optimaal mee omgaat (bijvoorbeeld een flexibele werkplek bieden). Digitalisering en mentaal en fysiek welzijn van medewerkers staan  centraal bij het nieuwe werken.

Een whitepaper van Bill Gates van Microsoft uit mei 2005 ligt aan de basis van het nieuwe werken. Nog in dezelfde maand werd de whitepaper in het Nederlands vertaald, en de witboek kreeg als titel: ‘Digitale werkstijl: het nieuwe werken’.