Flexibele werktijden: wat zijn de voordelen en nadelen?

Als een werknemer kan genieten van flexibele werkuren, is hij of zij niet gebonden aan een vast begin- of einduur om te werken. De werknemer is (binnen bepaalde grenzen) vrij om zijn of haar eigen werkschema zelf in te delen. De klassieke werkdag van 9 tot 5 behoort vaak tot het verleden. 

Leestip: Ontdek hoe het nieuwe werken het dagelijks werk verandert.

‘Flexibele werktijden’ is een heel breed begrip. Er zijn heel wat verschillende manieren om flexibele werkuren in de praktijk te brengen. De belangrijkste mogelijkheden van flexibele werktijden zijn: 

• Glijdende aanvangs- en eindtijden Met glijdende aanvangs- en eindtijden heeft de medewerker de vrijheid om, al dan niet binnen vastgelegde grenzen, zelf te bepalen wanneer hij begint met werken en wanneer hij stopt. Dit is mogelijk zolang de contractueel afgesproken uren per week gerespecteerd worden.

• Deeltijds werken Bij deeltijds werken heeft de werknemer het recht om korter of langer te werken. De uren kunnen flexibel worden ingepland.

• Jaarurensystematiek In een jaarurensysteem worden de werkuren niet per week, maar per jaar vastgelegd. De werknemer heeft de vrijheid om zelf te kiezen wanneer hij of zij de uren presteert, op voorwaarde dat het jaartotaal bereikt wordt. 

Het is aan de werkgever om te bepalen of de werknemer een volledige vrijheid krijgt, dan wel of de werknemer zich dient te houden aan bepaalde afspraken en grenzen. Een duidelijke communicatie hierover is aangewezen, zodat er later geen misvattingen kunnen ontstaan. Je laat als werkgever de aanwezigheidsregistratie immers achterwege.

Aan flexibele voordelen zijn heel wat voordelen verbonden. We lijsten hieronder de 5 belangrijkste voordelen op.

Als werknemers kunnen genieten van flexibele werktijden, krijgen ze meer autonomie. Dit draagt in veel gevallen bij aan de werknemerstevredenheid. Als werkgever kun je de work-lifebalance van je medewerkers maar beter in evenwicht houden. Zeker in combinatie met thuiswerk, heb je als werkgever heel wat troeven in handen om talent aan te trekken en aan je bedrijf te binden. In de praktijk blijkt bovendien dat medewerkers met flexibele werktijden minder ziekteverlof opnemen. 

Met flexibele werktijden kan de werknemer ervoor kiezen om zich voor of na de spits naar kantoor te begeven met de wagen. Bovendien kan er bij aangekondigde verkeershinder snel geschakeld worden. 

Flexibele werktijden kunnen ook zorgen voor ruimere openingsuren en een betere bereikbaarheid van je kantoor. Sommige medewerkers starten graag wat vroeger, terwijl andere collega’s liever wat later starten en langer blijven. 

Met flexibele uren is het ook mogelijk om te spelen met je personeelsbezetting. Zo kun je als werkgever aan je medewerkers vragen om wat meer uren te werken in drukke periodes en wat minder tijdens kalme periodes. 

Het bieden van flexibele werkuren is de laatste jaren gemeengoed geworden. Werknemers verwachten het. Toch zijn er nog bedrijven die hier niet in meegaan, waardoor jij meer kans maakt om het schaarse talent aan te trekken, als je dit voordeel wel aanbiedt. 

Met Personio is het perfect mogelijk om vacaturepagina’s op maat te maken. Bovendien kunnen de jobs op meer dan 600 vacaturesites doorgeplaatst worden, met één enkele druk op de knop. 

Stap voor stap de bedrijfscultuur versterken

Hoe consolideer je met eenvoudige middelen een sterke bedrijfscultuur? De experts in deze gids laten het je zien.

Gids nu downloaden

Hoewel er voor zowel werkgevers als werknemers aardig wat voordelen verbonden zijn aan flexibele werktijden, kunnen er ook enkele nadelen aan kleven. Hieronder lees je de drie voornaamste nadelen die flexibele werktijden met zich mee kunnen brengen. 

Omdat de werkuren van iedere individuele werknemer kunnen verschillen, is er mogelijk minder contact op de werkvloer. Dit kan zorgen voor minder collegialiteit, minder verbondenheid en minder betrokkenheid bij medewerkers. Flexibele werktijden kunnen ook het vastleggen van afspraken en vergaderingen bemoeilijken. 

Het gevaar bestaat dat er geen duidelijk onderscheid meer is tussen werktijd en privétijd, waardoor de werknemer het gevoel kan krijgen altijd te moeten werken of aan het werk te zijn. Dit kan leiden tot stress, of erger nog een burn-out. 

Als manager moet je meer gaan focussen op de output, en minder op de gewerkte uren. Als werkgever heb je minder controle en dat vergt een andere managementstijl, meer bepaald een die gebaseerd is op vertrouwen. Werknemers moeten dan weer met de gekregen vrijheid verstandig kunnen omgaan. 

Flexibel werken betekent dat medewerkers de vrijheid hebben om te werken waar en wanneer het hen uitkomt, al dan niet binnen bepaalde grenzen. Flexibele werkuren maken hier onlosmakelijk deel van uit, maar ook het aantal werkuren en de locatie van de werkplek zijn van belang bij flexibel werken. Meer duiding over het begrip en de regels rond flexibel werken vind je in de Wet flexibel werken. 

Of flexibele werktijden interessant zijn voor jouw bedrijf of niet, hangt af van je manier van werken, je business en je eigen instelling. Flexibel werken biedt heel wat voordelen en heeft in het merendeel van de gevallen een positieve invloed op de werknemerstevredenheid. Flexibel werken hoeft ook zeker niet ten koste te gaan van de efficiëntie en productiviteit. Het helpt om talent aan te trekken en medewerkers aan boord te houden. Het is wel belangrijk dat de vastgelegde afspraken en voorwaarden duidelijk zijn voor je medewerkers. Als werkgever moet je namelijk voor een groot stuk vertrouwen op de eigen verantwoordelijkheid van je teamleden. 

Meer en meer werknemers verwachten flexibele werktijden en een flexibele werkplaats. Voor je bedrijf is het aanbieden van flexibel werken essentieel om nieuwe medewerkers aan te trekken en deze ook vast te houden. De mogelijkheid tot flexibel werken stelt je werknemers ook in staat privé en werk beter op elkaar af te stemmen. 

Doordat je je medewerkers meer autonomie geeft, ervaren ze het vertrouwen van het management. Ze krijgen de vrijheid om hun uren zelf in te delen, waardoor ze werk en privé beter kunnen combineren en op elkaar kunnen afstemmen. Bovendien ervaren je medewerkers minder stress, waardoor ze productiever zijn.