Bonussen: wat zijn het en hoe worden ze belast?

In heel wat sectoren en functies is het gebruik van bonussen evident, denk bijvoorbeeld aan functies in de sales. Een bonus betreft een bijkomende uitkering die een medewerker bovenop het vaste salaris ontvangt. Aan bonussen kunnen individuele prestaties gekoppeld worden zoals verkoop, maar ook teambonussen of bonussen die gekoppeld worden aan de resultaten van het bedrijf zijn mogelijk. Een ander woord voor bonus dat ook voorkomt in de praktijk is variabele beloning of prestatiebeloning. 

Werkgevers kunnen hun medewerkers verschillende soorten bonussen toekennen. In het algemeen zijn er geldelijke bonussen en bonussen die niet in geld worden uitgedrukt (niet-geldelijke bonussen). Hieronder kun je een overzicht vinden van de verschillende soorten bonussen.

Salarisbandbreedten Best practices en sjabloon

Met goede salarisbandbreedten kun je een stevige basis creëren om medewerkers te betalen, ze te helpen met hun carrière en alleen het beste talent aan te trekken.

Download nu

Monetaire bonussen ontvangen de medewerkers in geld. Ook hier zijn verschillende soorten bonussen mogelijk.

• Prestatiebonus Vooraf vastgelegde en meetbare doelen bepalen of er een prestatiebonus wordt toegekend. Prestatiebonussen kunnen maandelijks, per kwartaal, jaarlijks of op basis van een andere afgesproken regeling worden toegekend.

• Projectbonus Wordt een project succesvol afgerond, dan kan hiervoor een bonus worden uitgekeerd. Een projectbonus kan individueel of per team worden toegekend. Het is belangrijk om vooraf goed te bepalen welke factoren er beoordeeld zullen worden.

• Ad-hocbonus Een ad-hocbonus kan een werkgever toekennen aan medewerkers die goed gepresteerd hebben. De werkgever bepaalt zelf wie deze bonus krijgt, wanneer de bonus wordt toegekend en hoeveel de bonus bedraagt. Deze bonussen worden dus ad hoc toegekend.

• Winstdeling De winst die een bedrijf heeft geboekt naar aanleiding van een bepaald project, in het afgelopen kwartaal of jaar, kan ook voor een stuk verdeeld worden onder de medewerkers. Ook het uitkeren van aandelen is mogelijk. De bonus van winstdeling is gekoppeld aan de prestaties van het bedrijf.

Niet alle bonussen worden in geld uitgekeerd. Zo vallen bijvoorbeeld ook extra vakantiedagen, teambuildings, gratis services op het werk, speciale geschenken en gratis en/of voordelige abonnementen onder bonussen. 

Een bonusregeling wordt ingevoerd om de prestaties van werknemers te stimuleren en goede prestaties te belonen. Het gaat hier om een win-winsituatie, want als werkgever profiteer je rechtstreeks van het resultaat van de betere prestaties. Vaak presteren medewerkers beter, als ze voor hun prestaties (kunnen) worden beloond. Bij bonussen gaat het om beloningen die niet-structureel van aard zijn. Bonussen vallen dan ook niet te verwarren met regelingen zoals een dertiende maand, onkostenvergoedingen en toeslagen. Die behoren immers tot de vaste secundaire arbeidsvoorwaarden. 

Bonussen kunnen worden toegekend op basis van prestaties, maar ze kunnen ook ad hoc toegekend worden. Er hoeven dus geen vooraf vastgelegde maatstaven zijn, al kan het vastleggen van kpi’s en het maken van duidelijke afspraken (achteraf) veel discussies en frustraties voorkomen. 

Mission Possible: zo pak je HR-transformatie aan

Hoe kunnen dit soort ingewikkelde digitaliseringsprojecten succesvol uitgevoerd worden? Lees deze gids voor nuttige informatie over het plannen en implementeren van het proces.

Download hier onze gids

Voor eenmalige bonussen is een bijzondere belastingtabel van toepassing: de tabel voor bijzondere belastingen. Naast deze belastingaspecten is het ook belangrijk voor werkgevers om kennis te hebben van de premie aof, een verplichte verzekering die bijdraagt aan de financiering van uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid. Om het teveel aan loonheffingskorting te voorkomen, werd een verrekeningsfactor in het leven geroepen. Deze correctiefactor moet de loonbelasting en inkomstenbelasting beter op elkaar laten aansluiten.

Met een inkomen tussen de € 21.318 en € 118.095, betaal je meer belastingen op de bonus. Voor de lagere inkomens is een uitzondering gemaakt. Mensen met een bruto-inkomen tussen € 8.836 en € 11.179 betalen 4,54% minder. Indien een werknemer tussen € 11.179 en € 20.701 bruto verdient, dan is het verrekeningspercentage van 28,46% van toepassing. Voor deze groep komt het percentage bijzonder tarief op 8,61% uit.

Bekijk hier de volledige tabel. 

Het geven van een bonus is een mooie manier van belonen en past alvast binnen een goede organisatieontwikkeling. Echter, bonussen worden heel zwaar belast. Vaak is het dan ook interessant om alternatieven te overwegen. Onder meer de volgende opties kunnen een goed alternatief zijn voor het geven van een bonus.

Het aanbieden van extra opleidingen aan je medewerkers, draagt ook bij aan hun kennis, skills en waarde op de arbeidsmarkt. Ook opleidingen kunnen dus een prikkel zijn voor werknemers om beter te presteren. 

Soms kan het nuttig zijn om een toppresteerder een (betaalde) sabbatical toe te staan. Zo kan de medewerker even de tijd nemen om te herbronnen, nieuwe energie en nieuwe ideeën op te doen. Een betaalde sabbatical is een mooie beloning voor toppresteerders. 

Individuele coaching, persoonlijke aandacht of regelmatig sparren: het zijn allemaal opties die je medewerkers een goed gevoel geven. Een vlekkeloze employee experience draagt zeker bij aan meer tevredenheid op het werk, meer retentie en betere prestaties van je werknemers. 

Een kerstbonus of dertiende maand zijn in heel wat sectoren gebruikelijk. De eindejaarsuitkering, vaak in de vorm van een kerstbonus of dertiende maand, wordt één keer per jaar uitgekeerd en is een populaire vorm van beloning. Een kerstbonus wordt één keer per jaar uitgekeerd. Omdat er meer loonbelasting ingehouden wordt, houdt de medewerker er netto wel minder aan over. Heel wat bedrijven gebruiken dan ook andere alternatieven om hun medewerkers te belonen. 

De maximale bonus mag in principe 20% bedragen van de totale vaste beloning. De zogenaamde bonuscap vormt het plafond van de bonus. Daarnaast moet de variabele beloning voor minimaal 50% afhankelijk zijn van niet-financiële criteria.

In Nederland is er een vrije ruimte van € 2.400. Is de bonus niet hoger dan € 2.400, dan kan deze bonus belastingvrij worden toegepast. Alle bedragen boven deze drempel worden wel belast. 

Je bent als werkgever niet verplicht om een bonus te geven aan je medewerkers. Het staat je vrij om hieromtrent zelf de modaliteiten te bepalen. Let er wel op dat ze in overeenstemming zijn met de normen die vallen onder goed werkgeverschap.