Wat is arbeidstijdverkorting? Voordelen, berekening en implementatie

Wat is de betekenis van arbeidstijdverkorting? De regeling arbeidstijdverkorting biedt werknemers de mogelijkheid om de overuren die ze hebben gewerkt op te nemen als vrije tijd of verlof. Stel dat je werknemer wekelijks 40 uur werkt, terwijl deze een 38-urencontract heeft, dan kan hij of zij de extra gewerkte uren op een later moment opnemen als verlof, in plaats van dat deze uren uitbetaald worden in de vorm van loon. Dit biedt werknemers de flexibiliteit om extra vrije tijd op te nemen als compensatie voor de extra uren die ze hebben gewerkt.

Over arbeidstijdverkorting staat niets vermeld in de wet. Er bestaat dus geen wetgeving over deze regeling. Als werkgever ben je niet verplicht om een atv-regeling in te voeren in je organisatie, tenzij een dergelijke regeling al zou zijn opgenomen in de cao van jouw sector.

Wil je als werkgever wel gebruik maken van de regeling arbeidstijdverkorting? Dan raden we aan om heldere afspraken te maken met je werknemers en deze schriftelijk op papier te zetten. De gemaakte afspraken kunnen worden opgenomen in het arbeidscontract, maar je kan ze ook opnemen in het personeelshandboek.

Specificeer ook duidelijk wanneer de atv-dagen kunnen worden opgenomen en hoelang ze geldig blijven. Aanvragen om atv-dagen op te nemen gebeurt, net als bij het aanvragen van gewone vakantiedagen, steeds in overleg.

Let wel op, de Arbeidstijdenwet blijft onverminderd van kracht. Met andere woorden, je werknemers mogen nooit meer dan 12 uur per dag of 60 uur per week werken, én ze moeten voldoende rust krijgen tussen de werkmomenten. Als werkgever ben je verantwoordelijk voor de naleving van deze regels

Er zijn een hoop voordelen verbonden aan arbeidstijdverkorting, niet alleen voor werkgevers, maar ook voor werknemers. De belangrijkste voordelen van de regeling zijn:

• Aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde: de mogelijkheid van arbeidstijdverkorting wordt door veel (potentiële) werknemers gezien als een aantrekkelijke arbeidsvoorwaarde, waardoor je de instroom van nieuwe kandidaten bevordert.

• Flexibiliteit en stimulans: je stimuleert je werknemers om flexibel te zijn en indien nodig extra uren te werken. Dit kan helpen om piekperiodes of speciale projecten beter aan te pakken.

• Verbeterde werk-privébalans: je werknemers kunnen sneller een dagje vrij nemen wanneer ze er nood aan hebben, waardoor ze beter kunnen uitrusten en voldoende opgeladen zijn om erna weer aan de slag te gaan.

In de bouwsector is de regeling arbeidstijdverkorting al goed ingeburgerd. Het werk in de bouw is namelijk sterk afhankelijk van het weer en andere onvoorspelbare omstandigheden, waardoor overwerken vaker voorkomt. Werknemers in de bouw kunnen gebruikmaken van het tijdspaarfonds Bouw & Infra. Alle overuren worden hier geregistreerd en de werknemers kunnen dan zelf kiezen of ze deze overuren laten uitbetalen in de vorm van loon of dat ze de overuren opnemen als extra verlof. Deze flexibele aanpak geeft werknemers de mogelijkheid om hun werk-privébalans beter te beheren en zorgt voor een betere afstemming van hun werkschema op de wisselende eisen van de bouwsector. 

Beheer absenties snel en gemakkelijk

Stel werknemers in staat om snel en efficiënt verlof aan te vragen, waarbij hun managers automatisch op de hoogte worden gebracht en markeer hen na goedkeuring afwezig in hun agenda. Geef HR een gedetailleerd verlofoverzicht binnen het bedrijf.

Transformeer je absentiemanagement

De mogelijkheid van arbeidstijdverkorting kan ook enkele risico’s en uitdagingen met zich meebrengen voor werkgevers. Zo vereist het goedkeuren van verlofdagen en het bijhouden van overuren een pak meer administratief werk. Gelukkig is er tegenwoordig handige software op de markt, zoals die van Personio, waarmee je al deze gegevens makkelijk en overzichtelijk kunt bijhouden.

Een ander risico van arbeidstijdverkorting is het omgaan met mogelijke personeelstekorten tijdens piekperiodes. Ook deze uitdaging kun je makkelijk overwinnen door vooraf duidelijke afspraken te maken en te zorgen voor een flexibel personeelsbeleid. Daarnaast moet ziekteverzuim aandachtig beheerd worden, omdat onvoorziene afwezigheden de werkdruk voor de aanwezige werknemers kunnen verhogen, wat de situatie rond arbeidstijdverkorting compliceert.

Wil je de regeling arbeidstijdverkorting succesvol implementeren in je bedrijf? Dan hebben we de volgende vier stappen opgelijst om ervoor te zorgen dat de implementatie vlot verloopt.

1. Analyseer de huidige situatie. Moeten je medewerkers op regelmatige basis overwerken? Hoe worden de extra uren momenteel vergoed?

2. Ga in gesprek met je werknemers. Hebben ze zelf interesse in arbeidstijdverkorting? Zo ja, dan kan je hiermee verdergaan.

3. Voer de regeling arbeidstijdverkorting in een eerste fase in voor een specifieke dienst of afdeling. Pas de arbeidscontracten aan, stel een handleiding op en zorg voor voldoende uitleg.

4. Evalueer na enkele maanden hoe de arbeidsverkorting verloopt. Als alles goed verloopt en de resultaten positief zijn, kan je de regeling uitbreiden naar het hele bedrijf.

Het berekenen van de arbeidstijdverkorting is erg makkelijk. Elk overuur telt als extra uur vakantie. We schetsen de situatie even aan de hand van een voorbeeld. Stel, je werknemer heeft een arbeidscontract van 36 uur per week. Echter, deze week werkt de werknemer 37 uur en de volgende week werkt hij of zij 38 uur. In dat geval zullen er 3 uur aan het vakantiesaldo worden toegevoegd.

Om ervoor te zorgen dat alle gegevens nauwkeurig worden bijgehouden, raden we aan om een tijdregistratietool te gebruiken. Hiermee kan je de gewerkte uren van elke individuele werknemer nauwkeurig vastleggen en de berekening van de arbeidstijdverkorting automatisch laten verlopen. Dit voorkomt fouten en zorgt ervoor dat de juiste compensatie wordt toegekend aan elke werknemer die extra uren werkt.

Efficiënte processen, hogere productiviteit

HR levert een beslissende bijdrage aan de productiviteit van medewerkers. Want als personeelsprocessen voor iedereen gemakkelijk zijn, houden je medewerkers meer tijd over voor hun eigenlijke werk. Personio helpt je daarbij! 

Productiever worden met Personio

De regeling arbeidstijdverkorting biedt een manier om waardering te tonen voor je werknemers wanneer ze extra inspanningen leveren door over te werken. Dit kan de werknemerstevredenheid verhogen, omdat ze zien dat hun inzet wordt erkend en beloond. Werknemers kunnen sneller een vrije dag nemen wanneer het nodig is, wat hun stressniveau verlaagt en hun productiviteit bevordert. Daarnaast biedt deze regeling aan werknemers de mogelijkheid om een gezonde balans te vinden tussen werk en privéleven, wat essentieel is voor hun welzijn en betrokkenheid bij het werk.

Om ervoor te zorgen dat het proces soepel verloopt, benadrukken we graag nog een keer het belang van goede afspraken. Zorg ervoor dat schriftelijk is vastgelegd wanneer werknemers de atv-dagen mogen opnemen, hoelang het verlof geldig blijft en hoe ze het verlof moeten aanvragen. Zo vermijd je discussies en (juridische) problemen in de toekomst.

De mogelijkheid van arbeidstijdverkorting is een fijne secundaire arbeidsvoorwaarde die de werknemerstevredenheid flink kan doen stijgen. Maak hierover duidelijke afspraken met je medewerkers en neem ze op in het arbeidscontract.

Arbeidstijdverkorting heeft te maken met overuren die werknemers kunnen opnemen als extra vakantie. Wanneer werknemers overuren maken, worden deze uren in veel gevallen gecompenseerd door extra verlof. Dit dient als een vorm van erkenning en waardering voor de extra inzet van de werknemers. Werktijdverkorting is een regeling die werkgevers kunnen toepassen wanneer er een tijdelijke periode is van weinig of geen werk. In dergelijke situaties kunnen werknemers tijdelijk minder uren werken, of zelfs geheel of gedeeltelijk tijdelijk werkloos worden gesteld. Deze regeling wordt vaak gebruikt als een maatregel om werknemers in dienst te houden tijdens economisch moeilijke tijden.

Ja, een werknemer heeft het recht om overwerk te weigeren, zelfs als er een arbeidstijdverkorting van toepassing is. Als werkgever ben je verplicht om je te houden aan de Arbeidstijdenwet met betrekking tot werktijden en rusttijden.

De arbeidstijdverkorting (atv) is niet wettelijk geregeld. Je bent als werkgever dus niet verplicht om een dergelijke regeling in te voeren. Ga hierover in gesprek met je werknemers. Overweeg je om een atv-regeling in te voeren in je bedrijf? Dan is het belangrijk om duidelijke afspraken te maken waarin beide partijen zich kunnen vinden.